HELLP Sendromu: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Çoğu kadın için problemsiz geçen 9 aylık gebelik süreci, bazı anne adaylarında komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlardan biri de HELLP Sendromu’dur. HELLP Sendromu, tüm gebeliklerin %1’inden azında karşılaşılan ancak hayati riskler yaratabilen bir hastalıktır. Genellikle gebeliğin 20. haftasından sonra gelişir ve anne adayındaki karaciğer/kan bozukluklarını ifade eder.

HELLP Sendromu’nun nedeni henüz bilinmiyor. Fakat daha önceki gebeliklerde HELLP Sendromu yaşamış olmanın, yüksek tansiyon veya obezite gibi hastalıklara sahip olmanın riski artırabileceği düşünülüyor.

Sizler için hazırladığımız bu yazıda, gebelikte HELLP Sendromu hakkında tüm bilinmesi gerekenleri derledik.

HELLP Sendromu Nedir?

HELLP Sendromu, nadir karşılaşılan ama hayatı tehdit edebilen ciddi bir hastalıktır. Genellikle gebeliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkan HELLP Sendromu, karaciğer ve kan bozuklukları olarak tanımlanabilir. Neden geliştiği henüz bilinmese de preeklampsi ve eklampsi ile ilişkili olduğu düşünülmektedir.

HELLP Sendromu, ismini tanı koymaya yardımcı olan 3 temel bulgudan alır. Bunlar:

• Hemolysis (Hemoliz, kırmızı kan hücrelerinin yıkımı)
• Elevated Liver Enyzmes: (Karaciğer enzimlerinde artış)
• Low Platelets: (Kan pıhtılaşmasını sağlayan trombosit adlı hücreciklerin azalması)

HELLP Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

HELLP sendromunun belirtileri hamileyken veya doğumdan çok kısa bir süre sonra ortaya çıkabilir. En sık karşılaşılan semptomlar şu şekildedir:

• Üst karında ağrı,
• Bulanık görme,
• Halsizlik ve yorgunluk,
• Ödem ve hızlı kilo alımı,
• Mide bulantısı,
• Kusma,
• Baş ağrısı,
• Derin nefes alırken ağrı.

Çok nadir durumlarda burun kanaması, nöbetler ve kontrol edilemeyen vücut sarsıntıları da HELLP Sendromu belirtileri olabilmektedir.

HELLP Sendromu İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

HELLP sendromunun nedeni henüz bilinmiyor. Ancak gelişme riskini artırdığı düşünülen bazı faktörler bulunuyor. Bunlardan en önemlisi gebelik zehirlenmesi olarak da bilinen preeklampsi. Yüksek tansiyon ile belirti veren preeklampsi, genellikle hamileliğin son 3 ayında ortaya çıkar. Ancak preeklampsi gelişen her kadında HELLP Sendromu'nun gelişmeyeceği unutulmamalıdır.

HELLP Sendromu için diğer risk faktörleri ise şu şekildedir:

• 35 yaş üstü olmak,
• Yüksek tansiyon,
• Obezite,
• Önceki gebelik öyküsü,
• Diyabet veya böbrek hastalığına sahip olmak.

HELLP Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

HELLP sendromunun teşhisi için öncelikle fiziksel muayene yapılıp hastanın öyküsü dinlenir. Fiziksel muayenede karında hassasiyet, karaciğer büyümesi ve bölgede aşırı şişlik hissedilebilir. Tanıyı netleştirmek için ise aşağıdaki testlerden faydalanılabilir:

• Trombosit seviyesi, kırmızı kan hücrelerinin sayısı, karaciğer ve böbrek fonksiyonunun değerlendirilmesi için kan testi,
• Protein değerlendirmesi için idrar testi,
• Karaciğerde kanama olup olmadığını anlamak için MR, BT veya ultrason gibi görüntüleme yöntemleri.

HELLP Sendromunun Tedavisi

HELLP sendromunun temel tedavisi doğumu gerçekleştirmektir. Hastalığın semptomlarının ilerlemesini durdurmak ve gelişebilecek komplikasyonları önlemek için riskli durumlarda doktor acil doğum kararı verebilir.

Bununla birlikte HELLP sendromu semptomları çok şiddetli değilse ve gebelik 34 haftadan küçük ise doktor şunları önerebilir:

• Anemi ve düşük trombosit düzeyleri için kan nakli,
• Nöbetleri önlemek için magnezyum sülfat,
• Kan basıncını kontrol etmek için antihipertansif ilaç,
• Erken doğum ihtimaline karşı bebeğin ciğerlerinin daha hızlı gelişmesi için kortikosteroid.

Bu durumda yakından izleme için anne adayı genellikle hastaneye yatırılır. Karaciğer enzimleri, kırmızı kan hücresi ve trombosit seviyeleri düzenli olarak takip edilir. Ayrıca anne karnındaki bebeğin de kontrolleri yapılır, sık sık kalp atış hızı ve hareketleri incelenir.

HELLP Sendromunun Olası Komplikasyonları

HELLP sendromunun tedavisine erken başlamak aşağıdaki komplikasyonları önlemenin temel yoludur. Tedaviye geç kalınan vakalarda ise aşağıdaki komplikasyonlar gelişebilir:

• Karaciğer rüptürü,
• Böbrek yetmezliği,
• Akciğerlerde sıvı,
• Akut solunum yetmezliği,
• Doğum sırasında aşırı kanama,
• Plasentanın rahimden erken ayrılması.

HELLP Sendromu Önlenebilir mi?

HELLP Sendromunu önlemenin bir yolu yoktur. Yapabilecek en iyi şey hamilelik boyunca sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemek ve vücudun verdiği belirtileri takip etmektir. Zira erken teşhis ve tedavi her zaman hayat kurtarır. Bu noktada anne adaylarının düzenli doktor kontrollerine gitmesi oldukça önemlidir. Ayrıca daha önce riskli bir gebelik geçirildiyse, gerekli önlemleri alabilmek adına doktoru bilgilendirmek sağlıklı olacaktır.

Kaynak 1