Kusma Hangi Durumlarda Tehlikelidir?

Bebeklerde her kusmanın mutlaka bir hastalık belirtisi olmadığını belirten uzmanlar, önemsenmeyen bazı kusmaların da ciddi bir hastalığın nedeni olabileceğinin altını çizerler.

• 31 Temmuz 2025 yayımlanmıştır.
• Merve Melis tarafından yazılmıştır.

Bebeklerde Kusma Nedenleri

Kusma, midede bulunan içeriğin ağızdan çıkarılması eylemi olarak tanımlanır. Her kusmanın mutlaka hastalık belirtisi olmadığı gibi bebeklerde önemsenmeyen bazı kusmaların bazen çok ciddi bir hastalığın habercisi olabileceğine dikkat çekilirken bu durumun normal ve geçici olabileceğini de belirtilir. Bebeklerde fışkırır tarzda kusmanın ciddiye alınması gerektiğini ifade eden uzmanlar, kusmanın altında yatan nedenin mutlaka araştırılması gerektiğini vurgularlar. Yeni doğmuş olan bebeğin yaşamının ilk haftalarında kusmasının yoğun olabileceği belirtilirken, özellikle bebeğin doğumundan sonraki ilk günlerde beslendikten sonra ağız dolusu kusabildiklerini ifade ederler. Bebeklerde kusma nedenleri çok çeşitli olabileceği gibi kusmanın şekli anne adayları tarafından genellikle fışkırarak kusmak, su gibi ya da peynir gibi kusmak, burundan kusmak olarak tabir edilir. Kusmanın hangi durumlarda ciddi sorunlara neden olacağı ya da hangi hastalıkların belirtisi olduğu uzmanlar tarafından şöyle açıklanır.

Bebekler Neden Kusar?

Kusma, bazen hiçbir nedene bağlanmadan sadece yanlış beslenme tekniğine bağlı olarak gelişir. Özellikle biberonla beslenen bebeklerde, bebeğin beslenme sırasında hava yutmasına bağlı olarak midenin gerilmesi, kusmaya neden olabilir. Bununla beraber, büyük delikli biberonların anne sütü ya da mamayı bebeğin ağzına kısa süre içerisinde doldurmasının da bebeklerde kusma nedenleri arasında olduğu bilinmektedir. Söz konusu beslenme şeklinde bebeğin ağzına dolan mamayı aynı hızda yutmasının kusmayla sonuçlanacağına dikkat çekilirken, bebeğin aşırı beslenmesinden sonra ve beslendikten sonra aşırı hareket etmesinin de kusmaya yol açan diğer nedenler arasında olduğu belirtilir.

Önemsenmeyen ve Fışkırır Tarzdaki Kusmalar Hastalık Habercisi Olabilir

Bebeklerde önemsenmeyen kusmaların bazen çok sinsi bir hastalığın habercisi olabileceğini ifade eden uzmanlar, bebeklerde fışkırır tarzda kusmanın ciddiye alınarak, söz konusu durumun altında yatan nedenin mutlaka araştırılması gerektiğine dikkat çekerler. Bebeklerde fışkırarak kusmanın bebeğin fazla beslenmesinden dolayı meydana gelebileceği gibi reflüden, pilor stenozu adı verilen (midenin hemen çıkışındaki darlık) bir tıkanıklık sonucu olabileceği belirtilir. Bu durumda olan bebeklerin en kısa süre içerisinde Çocuk Hastalıkları Uzmanına başvurularak gerekli tetkiklerin yaptırılması tavsiye edilirken, bebeklerde özellikle doğumdan sonraki ilk 24–36 saatte görülen şiddetli kusmalarım sindirim sisteminde bir tıkanıklık olabileceği ihtimali üzerinde durulmasına neden olduğu belirtilir. Pilor Stenozu Nedir? Detaylar için tıklayın...

Yenidoğan Bebekler İlk Günlerde Yoğun Şekilde Kusabilir

Bebeklerin yaşama gözlerini açtıkları ilk haftalarda yoğun bir şekilde kusabileceğini belirten uzmanlar, kusmanın mide içeriğinin ağızdan çıkarılma eylemi olduğunu, bebeklerde çok sık görülen kusmanın altında yatan nedenin mutlaka araştırılması gerektiğini vurgularlarken, bu durumun normal ve geçici olmayabileceğine değinirler.

İlk 6 Ay İçerisinde Ortadan Kaybolur

İlk haftalarda beslendikten hemen sonra ağız dolusu kusan bebekler için, halk arasında fazlasını çıkarıyor olarak tabir edilmesi ve bu durumun geçici olduğunu, bebeğin büyümesiyle kusmanın sıklığının azalacağını, genellikle ilk 6 ay içerisinde geçeceğini ifade ederler. Bu tür kusmaların bebeğin kilo almasını etkilemediği sürece normal olarak kabul edileceği belirtilir.  

Bebeklerde Reflü Kusma Nedeni Olabilir

Mide içeriğinin yemek borusuna kaçması olarak tanımlanan astroözofageal reflü'nün daha çok erken doğan bebeklerde sık olmakla birlikte normal zamanında doğan bebeklerde de görülebileceği ifade edilir. Mideyle yemek borusu arasında bulunan kas dokusundan oluşan sfinkter'ın besinlerin mideye indikten sonra kasılarak tekrar yemek borusuna geri dönmesini engellediği, bazı bebeklerde bu kas dokusunun gevşemesi nedeniyle gıdaları geriye kaçırdığı belirtilir. Bu durumun fizyolojik ve geçici olabileceğini belirten uzmanlar, bebeklerde inatçı ve dirençli kusmalara ve kilo alamamaya neden olacak kadar ciddi sorunlara yol açabileceğini ifade ederler.    

Bebeklerde Görülen Reflünün Belirtileri ile ilgili detaylı bilgi için tıklayın  

Mutlaka Doktora Başvurun

Kusmanın hafif seyreden vakalarında az miktarda ve sık sık beslenme, beslenme sonrasında bebeği 30 derecelik yarı oturur pozisyonda 15-20 dakika bekletmeyle bebeğin sağ yan pozisyonda yatırılmasının tedavide yeterli olacağı belirtilir. Şiddetli ve bebeğin kilo almasını engelleyen ve özellikle akciğere kaçarak solunum problemine sebep olan kusmanın ilaçla tedavisinin ya da nadiren cerrahi tedavisinin yapılabileceği, bebeğin fışkırır tarzdaki kusması durumunda ise, mutlaka doktora başvurulması tavsiye edilir.   

En Sık Rastlanan Kusma Nedenleri

Bebeklerde en sık rastlanan kusma nedenleri olarak gösterilen durumların acil doktora başvurulması gereken nedenler olduğu belirtilirken, genellikle bebeğin doğumundan yaklaşık 2-3. Haftadan sonra başlayan kusmaların bebeğin mide alt ucundaki darlığı (pilor stenozu) düşündürebileceğinden tedavisinin cerrahi müdahale ile yapılacağı ifade edilir. Kusmanın nedenleri arasında doğuştan gelen metabolik hastalıklar (fenilketonüri gibi..) ile birlikte bebeğin inek sütü alerjisi ve geçireceği enfeksiyonların da bebeklerde diğer kusma nedenleri arasında sayılabileceği söylenmektedir. Bebeklerde en sık rastlanan kusma nedenleri aşağıdaki şöyle listelenmektedir;

• Bebeğin yemek borusunun mideye bağlanan ucunun kapalı olması (özofagus atrezisi),
• Bağırsak tıkanıklığı ya da darlığı,
• Bebeğin karın organlarının göğüs kafesi içerisinde fıtıklaşması,
• Bebeğin bağırsağının belli bir bölümünün gelişmemiş olması,

Bebeklik ve Çocukluk Dönemindeki Kusmayı Önemseyin

Uzmanlar tarafından bebeklik ve çocukluk döneminde görülen kusmanın normal bir bulgu olabileceği gibi pek çok hastalığın da habercisi olabileceğine dikkat çekilirken, anne babalar tarafından kusmanın önemsiz bir durum olarak görülmemesini ve konuyla ilgili mutlaka doktora başvurulması gerektiğinin altını çizerler. Kusmanın ortadan kaldırılmasının sadece geçici bir çözüm olduğu ancak asla yeterli olmadığını belirten uzmanlar, asıl önemli olanın kusmaya neden olan durumu bulmanın ve tedavi edilmesinin olduğunu vurgularlar.