Yetersizlik Hissi İle Baş Etme: “iyi Anne” Olma Baskısı

Uzman psikolog Gizem Buluğ Özdemir, iyi anne olma baskısı ve yetersizlik hissiyle nasıl başa çıkılabileceğine dair bilgiler paylaştı.

• 14 Ağustos 2025 yayımlanmıştır.
• PsikologGizemBuluğ tarafından yazılmıştır.

Annelik, doğası gereği sevgi dolu ve fedakarlık gerektiren bir yolculuktur. Ancak modern dünyada “iyi anne” olma fikri, toplumsal normlar, sosyal medya ve çevresel baskılarla beraber bir tür yarış haline gelmiş durumda. Bu durum, birçok annenin kendisini yetersiz hissetmesine ve suçluluk duygusuyla mücadele etmesine neden olabiliyor. Peki, anneler bu yetersizlik hissiyle nasıl baş edebilir ve “iyi anne” olma baskısının üstesinden nasıl gelebilir?

“İyi Anne” Olma Baskısının Kaynakları

1.Toplumsal Beklentiler

Toplum, annelerden çocuklarının tüm ihtiyaçlarını eksiksiz karşılamalarını ve her durumda sakin, sabırlı, güçlü olmalarını bekler. Bu beklentiler, anneler üzerinde büyük bir psikolojik yük oluşturur.

2.Sosyal Medya ve Kıyaslama

Sosyal medyada paylaşılan idealize edilmiş annelik hikayeleri, mükemmel görünen çocuklar ve düzenli evler, annelerde yetersizlik hissini artırabilir. Bu tür içerikler, annelikteki gerçek zorlukları göz ardı edebilir ve anneleri kendi süreçlerini sorgulamaya iter.

3.Kendi İç Sesimiz

Anneler, sıklıkla kendilerine karşı sert bir tutum sergiler. “Daha sabırlı olmalıydım”, “Daha iyi bir çözüm bulmalıydım” gibi içsel eleştiriler, yetersizlik hissini pekiştirir.

4.Çevrenin Eleştirileri ve Beklentileri

Aile üyelerinden veya çevreden gelen yorumlar, annelerin kendilerini sorgulamasına neden olabilir. Örneğin, bir çocuğun uyku düzeni veya beslenme alışkanlıkları üzerine yapılan eleştiriler, annenin kendini suçlu hissetmesine yol açabilir.

Yetersizlik Hissi ile Baş Etme Yolları

1. Mükemmeliyetçilikten Uzaklaşın

Hiçbir anne mükemmel değildir ve bu doğaldır. Mükemmel bir anne olmaya çalışmak yerine, sevgi dolu, duyarlı ve öğrenmeye açık bir anne olmayı hedefleyin. Hatalar yapmak, anneliğin bir parçasıdır ve her hata, büyüme için bir fırsattır.

2. Gerçekçi Beklentiler Belirleyin

Kendi sınırlarınızı ve ihtiyaçlarınızı göz önünde bulundurarak annelikle ilgili beklentilerinizi yeniden değerlendirin. Her şeyi aynı anda yapmaya çalışmak yerine önceliklerinizi belirleyin.

3. Kıyaslama Tuzağından Kaçının

Sosyal medyada veya çevrenizde gördüğünüz diğer annelerle kendinizi kıyaslamaktan kaçının. Unutmayın ki herkesin annelik yolculuğu farklıdır ve sosyal medya yalnızca “görünmesini istediğimiz” tarafı yansıtır.

4. Destek Almayı Normalleştirin

Yalnızca bir anne olarak değil, bir birey olarak da desteğe ihtiyacınız olduğunu unutmayın. Eşiniz, aileniz veya arkadaşlarınızdan yardım istemekten çekinmeyin. Profesyonel destek gerektiğini hissediyorsanız bir uzmana başvurun.

5. İç Sesinizi Yeniden Şekillendirin

Kendinize karşı nazik olun. İçsel eleştirilerinizin farkına varın ve onları dönüştürmeye çalışın. Örneğin:

• Eleştiri: “Bugün hiç sabırlı değildim, kötü bir anneyim.”
• Dönüşüm: “Bugün zor bir gündü ve sabrımı kaybettim, ama bu beni kötü bir anne yapmaz. Kendimi geliştirmek için yeni bir günüm olacak.”

6. Kendinize Zaman Ayırın

Annelik, özverili bir süreç olsa da, kendinize vakit ayırmak hem fiziksel hem de duygusal sağlığınızı korumanız için çok önemlidir. Sevdiğiniz bir hobiyi yapmak, yalnızca 10 dakikalık bir sessizlik anı yaratmak veya rahatlatıcı bir yürüyüş yapmak bile size iyi gelebilir.

7. Çocuğunuzun İhtiyacına Odaklanın, Topluma Değil

Her çocuk farklıdır ve benzersiz ihtiyaçlara sahiptir. Annelik sürecinizde, çevrenin değil, çocuğunuzun ihtiyaçlarını önceliklendirin. Çocuğunuz için en iyi olanı yalnızca siz bilirsiniz.

Unutulmaması Gerekenler

• İyi bir anne, kendi iyiliğine de önem verir: Kendinizi ihmal etmek, uzun vadede hem sizin hem de çocuğunuz için olumsuz sonuçlar doğurabilir.
• Hatalar, anneliğin bir parçasıdır: Çocuğunuzun sizin mükemmel değil, sevgi dolu bir insan olduğunuzu görmesi, onun da kendi hatalarını kabul etmesine yardımcı olacaktır.
• Sevgi, her şeyin temelidir: Annelik ne kadar zorlayıcı olsa da, çocuğunuzun asıl ihtiyacı olan şey, koşulsuz sevginizdir.

“İyi anne” olma baskısı, birçok annenin yetersizlik hissiyle mücadele etmesine neden olabilir. Ancak bu baskıların kaynağını anlamak ve onları sorgulamak, annelerin daha gerçekçi ve sağlıklı bir annelik deneyimi yaşamalarına yardımcı olabilir. Unutmayın, iyi bir anne olmak mükemmel olmaktan değil, sevgiyle ve duyarlılıkla hareket etmekten geçer. Kendinize nazik olun; her annenin yolculuğu eşsizdir ve siz bu yolculukta kendi doğrularınızı yaratabilirsiniz.

Anne olma baskısı, mukemmelliyetcilik ve yetersizlik hissi ile alakalı, Brene Brown’un “The Power of Vulnerability” adlı TED konuşmasını önereceğim.  Brown konuşmasında, kırılganlık (vulnerability), bağlantı kurma, utanç ve öz-şefkat üzerine odaklanıyor. Insanların kırılganlıklarını kabul ettiklerinde daha mutlu ve tatmin edici bir yaşam sürdürebildiklerini, kırılganlığın bir zayıflık değil, tam tersine cesaretin kaynağı olduğunu anlatiyor. 'Duygularımızı bastırmak yerine kırılgan olmayı kabul ettiğimizde daha güçlü bağlar kurabilir, daha anlamlı bir yaşam sürebiliriz.' diyor.

Brown, araştırmalarında “tam yürekle yaşayan insanlar (wholehearted people)” diye adlandırdığı bir grup keşfediyor.
Bu insanlar mükemmel olmadıklarını kabul ediyor, kırılganlıklarını sahipleniyor ve yaşamla tam anlamıyla bağlantı kurabiliyorlar.

Konuşmayı izlemek isterseniz buraya tıklayarak izleyebilirsiniz.