Hamilelikte Anemi: Belirtileri, Nedenleri Ve Tedavi Süreci

Hamilelikte anemi belirtileri, nedenleri ve tedavisi ile ilgili tüm bilmeniz gerekenler bu yazımızda!

• 5 Aralık 2025 yayımlanmıştır.
• Merve Melis tarafından yazılmıştır.

Hamilelikte anemi, anne adayının kanında sağlıklı kırmızı kan hücresi sayısının normal seviyenin altına düşmesiyle ortaya çıkan yaygın bir durumdur. Kırmızı kan hücrelerinin içinde oksijeni tüm vücuda taşıyan hemoglobin bulunur. Bu hücrelerin yeterli olmaması hem annenin hem de bebeğin yeterli oksijeni alamamasına neden olabilir.

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre dünya genelinde her 10 hamile kadından yaklaşık 4’ü gebelikte anemi yaşamaktadır. Bu nedenle pek çok anne adayı, hamilelikte “kansızlık yaşıyor muyum?” sorusunun yanıtını merak ediyor olabilir. Biz de sizler için hazırladığımız bu yazıda, gebelikte anemi hakkında bilinmesi gereken her şeyi ele aldık.

Hamilelikte Anemi Neden Olur?

Hamilelikte anemi, kanın oksijen taşıma kapasitesinin azalmasıyla ortaya çıkar. Bunun temel nedeni, hamilelik sürecinde kan hacminin doğal olarak %30–50 oranında artması, ancak kırmızı kan hücrelerinin yalnızca %15–30 oranında çoğalmasıdır. Bu durum, “dilüsyonel anemi” olarak da bilinir. Hamilelik zaten vücudun pek çok açıdan daha fazla efor sarf ettiği bir dönemdir. Artan kan hacmi ile birlikte yeterli demir alınmadığında demir eksikliği anemisi (DEA) gelişme riski yükselir. DEA, hamilelikte en sık görülen anemi türüdür ve vücudun kırmızı kan hücreleri için gerekli olan demiri yeterince üretememesi sonucu ortaya çıkar. Bununla birlikte, gebelikte anemi gelişmesinde birçok etken rol oynayabilir. En yaygın nedenler ise şunlardır:

1. Artan kan hacmi ve yetersiz demir alımı

Hamilelikte vücut, bebeği beslemek için kan miktarını artırır. Ancak yeterli demir alınmazsa bu artış vücutta seyreltici bir etki yaratabilir ve anemiye yol açabilir.

2. Beslenme yetersizlikleri

• Demir bakımından yetersiz beslenme
• C vitamini eksikliği (demirin emilimini zorlaştırır)
• Süt ürünleri, çay, kahve ve soya gibi demir emilimini azaltan gıdaların fazla tüketimi

3. Önceden var olan sağlık sorunları

Bazı durumlar anemi riskini artırabilir:

• Yoğun adet görme öyküsü
• Mide ve bağırsak hastalıkları
• Hipotiroidi
• Kronik böbrek hastalığı
• Talasemi veya orak hücre hastalığı gibi kalıtsal kan bozuklukları
• Daha önce aşırı kan kaybı yaşama
• Demir emilimini etkileyen ilaç kullanımı

4. Yaş ve gebelik planlaması

• 20 yaşından önce hamile kalmış olmak
• Gebelikler arasında kısa süre bulunması
• Çoğul gebelik yaşamak

Hamilelikte Anemi Belirtileri

Bazı kadınlar hafif anemiyi fark etmeyebilir. Ancak şiddetli anemi durumunda şu belirtiler görülebilir:

• Sürekli yorgunluk ve halsizlik
• Sabah bulantıları nedeniyle besin alımının azalması
• Baş dönmesi veya ani kalkışlarda sersemlik
• Çarpıntı, hızlı kalp atışı
• Nefes darlığı
• Baş ağrısı
• Soluk ten, dudak ve göz kapakları
• Saç dökülmesi
• Kaşık şeklinde tırnaklar
• Parlak veya ağrılı dil
• Ağız kenarlarında çatlaklar
• Buz çiğneme gibi pika davranışları
• Bacak krampları ve huzursuz bacak hissi

Hamilelikte Anemi Nasıl Teşhis Edilir?

Muayenenizde doktorunuz tıbbi geçmişinizi değerlendirir, fizik muayene yapar ve tam kan sayımı (CBC) dahil olmak üzere çeşitli kan testleri ister. Kan testindeki değerler aneminin varlığını ve hangi tür olduğunu anlamada yol gösterir.

Gebelikte Anemi Değerleri (DSÖ tanımları)

Gebelikte Anemi Anne ve Bebek İçin Riskli mi?

Hafif anemi çoğu zaman ciddi sorunlara yol açmaz ve kolayca tedavi edilebilir. Ancak tedavi edilmeyen veya şiddetli anemi, aşağıdaki riskleri artırabilir:

• Erken doğum
• Düşük doğum ağırlığı
• Gebelik haftasına göre küçük bebek
• Doğum sonrası depresyon
• Doğum sırasında artan kan transfüzyonu ihtiyacı
• Ölü doğum

Hamilelikte Anemi Nasıl Tedavi Edilir?

1. Demir takviyeleri

Hamilelikte saptanan demir eksikliği, çoğunlukla demir takviyeleri ile başarılı şekilde tedavi edilir. Demir takviyesi alırken dikkat edilmesi gerekenler:

• Tercihen aç karnına alın, ancak mide bulantısı yaparsa hafif bir atıştırmalıkla tüketebilirsiniz.
• C vitamini emilimi artırır; portakal suyu veya C vitamini takviyesiyle birlikte alınabilir.
• Süt ürünleri, çay, kahve, soya ve tam tahıllar demir emilimini azaltır, bu nedenle takviyeden 1–2 saat önce ve sonra tüketmeyin.
• Antiasit veya kalsiyum takviyelerini demirle aynı anda almayın.
• Sıvı demir takviyesi kullanıyorsanız dişlerde lekelenmeyi önlemek için pipetle içebilirsiniz.
• Kabızlık sık görülen bir yan etkidir; bol su içmek, yürüyüş yapmak ve gerekirse doktor önerisiyle dışkı yumuşatıcı kullanmak rahatlatabilir.

2. Damar içi demir veya kan transfüzyonu

Ağızdan alınan takviyelerin yeterli gelmediği veya şiddetli anemi olduğu durumlarda IV demir (damar içi demir) uygulanabilir, çok ciddi vakalarda kan transfüzyonu gerekebilir.

Hamilelikte Anemi Nasıl Önlenir?

Anemiyi tamamen engellemek her zaman mümkün olmasa da riskleri önemli ölçüde azaltabilirsiniz.

1. Demir açısından zengin beslenin

• Kırmızı et
• Yumurta
• Mercimek ve kuru fasulye
• Demirle zenginleştirilmiş tahıllar
• Ispanak, brokoli
• C vitamini içeren meyve ve sebzeler

2. Düzenli doğum öncesi vitamin kullanın

Doktorunuz öneriyorsa hamilelik boyunca ve emzirme süresince düzenli olarak folik asit ve demir içeren vitaminler almak çok önemlidir.

3. Sağlık geçmişinizi doktorunuzla paylaşın

Özellikle daha önce anemi, talasemi veya orak hücre hastalığı, yoğun adet öyküsü, demir emilimini bozan hastalıklar yaşadıysanız doktorunuzu mutlaka bilgilendirin.

Gebelikte Anemi Yaygındır ve Tedavi Edilebilir

Sonuç olarak hamilelikte anemi sık görülse de çoğu zaman doğru beslenme, düzenli kontrol ve uygun takviyelerle kolayca yönetilebilir. Kendinizi normalden daha yorgun hissediyorsanız, baş dönmesi veya nefes darlığı yaşıyorsanız mutlaka doktorunuza danışın. Unutmayın, bu süreçte kendi sağlığınıza iyi bakmanız, bebeğinizin sağlıklı gelişimi için de büyük önem taşımaktadır.

Bu içeriğimiz de ilginizi çekebilir:

Hamilelikte Kansızlık ve Demir Eksikliği İçin Alabileceğiniz Önlemler

Kaynak: 1