Hamilelikte Renkli Ultrason Neden Ve Ne Zaman Yapılır?

Hamilelik boyunca annenin sağlığını ve bebeğin gelişimini kontrol etmek amacıyla birçok tarama testinden faydalanılır. Bunlardan biri de renkli ultrason olarak da bilinen renkli dopplerdir.

• 31 Temmuz 2025 yayımlanmıştır.
• Merve Melis tarafından yazılmıştır.

Hamilelik boyunca annenin sağlığı ve bebeğin gelişimini kontrol etmek için birçok tarama testi yapılır. Bunlardan biri de son dönemlerde iyice yaygınlaşan renkli ultrason, diğer bir adıyla renkli dopplerdir. Bebeğin gelişimini incelemek, plasentanın yerleşim yerini görmek, çoğul gebeliklerde bebeklerin eşit bir şekilde gelişip gelişmediğini saptamak veya yalnızca her şeyin yolunda ilerleyip ilerlemediğini kontrol etmek amacıyla yapılabilen renkli ultrason hamileliğin 11 – 13. haftaları veya 18 – 21. haftaları arasında çekilebilir. Yüksek riskli gebeliklerde ise 27 – 40. haftalarda tekrar renkli doppler istenebilir. 

Sizler için hazırladığımız bu yazıda, hamilelikte renkli ultrason nasıl yapılır, gebelikte renkli doppler ile hangi hastalıklar tespit edilebilir gibi merak edilen soruları cevapladık. Hazırsanız başlayalım!

Renkli Ultrason Nedir?

Renkli ultrason, yüksek frekanslı ses dalgalarının kan damarları içerisindeki kan hücrelerine çarpıp geri yansımasıyla elde edilen bir görüntüleme yöntemidir. Beyin, karaciğer, kol ve bacak gibi birçok organın taramasında kullanılan renkli ultrason, radyasyon içermediği için hamilelik döneminde de oldukça sık kullanılan bir tarama yöntemidir.

Gerçek zamanlı olarak görüntü veren renkli doppler, hamilelikte hem annenin sağlığı hem de bebeğin gelişimi ile ilgili önemli bilgiler verir. Rahim içi geriliğin saptanması, preeklampsi veya eklampsi gibi hastalıklarda durum değerlendirmesinin yapılması, anomali şüphesi veya kalp ritmi bozuklukları gibi durumlarda renkli ultrasondan faydalanılabilir. Bunların dışında, yalnızca her şeyin yolunda ilerleyip ilerlemediğini kontrol etmek veya bebeğin yüz hatlarını görmek için de renkli ultrason çekilebilmektedir.

Hamilelikte renkli ultrason ilk haftalarda yapılmamaktadır. Bunun sebebi, görüntülemenin kanın akış yönü ve damarlar aracılığıyla gerçekleşmesidir. Damarların henüz istenen belirginliğe ulaşmadığı haftalarda yapılması anlamsız olacağından, genellikle hamileliğin 11. haftasından sonra renkli ultrason çekilmesi önerilmektedir.

Hamilelikte Renkli Ultrason Neden Yapılır?

Hamilelikte renkli ultrason anne ve bebeğin sağlığını değerlendirmek, her şeyin yolunda ilerleyip ilerlemediğini kontrol etmek veya yalnızca bebeğin 4 boyutlu halini görüntülemek için kullanılabilir.

Gebelikte renkli ultrason ile taranabilecek organ ve hastalıklar ise şöyle sıralanabilir:

• Kafa (kafatası, beyin, beyincik, ventriküller, koroid pleksus, beyindeki kistler)
• Yüz (burun, gözler, dudak, damak)
• Göğüs kafesi (herni, kalp, akciğer)
• Genital organlar,
• Karın ön duvarı, böbrekler, karaciğer, mide, safra kesesi, bağırsaklar, idrar kesesi,
• Omurga bütünlüğü,
• El ve ayak parmaklarının sayısı ve şekli,
• Ense kalınlığı,
• Boy ve kilo ölçümü,
• Büyüme takibi için gerekli olan baş çevresi, karın çevresi gibi ölçümler,
• Amniyon suyunun miktarı,
• Plasentanın yerleşim yeri ve
• Umblikal kord incelenebilir.

Hamilelikte Renkli Ultrason Kaçıncı Hafta Yapılır?

Renkli ultrason hamileliğin 11 - 13. haftaları veya 18 – 23. haftaları arası çekilir. Yüksek riskli gebeliklerde ise 27 – 40. haftalar arası yeniden renkli doppler istenebilir.

Gebelikte Renkli Ultrason Nasıl Yapılır?

Hamilelikte renkli doppler çekimi için herhangi bir ön hazırlığa ihtiyaç duyulmaz. Rutin ultrason muayenesinde olduğu gibi renkli ultrasonda da daha iyi görüntüler elde edebilmek için göbek çevresine bir jel sürülür. Ardından ultrason cihazının prob adı verilen kısmı karında gezdirilerek bebeğe ait görüntüler anlık olarak ekrana yansıtılır.

Hamilelikte renkli ultrason ayrıntılı bir inceleme olduğu için 30 – 45 dakika kadar sürebilir. Tarama sonrası elde edilen görüntüler kadın doğum uzmanı veya radyoloji uzmanı tarafından değerlendirilerek bir rapor hazırlanır. Bu raporla birlikte bebeğin görüntüleri veya mini videolar da anne adayına verilebilir.

Hamilelikte Renkli Ultrason Fiyatı 2021

Renkli ultrason fiyatları da anne adayları tarafından merak edilen bir diğer konudur. Ücret birçok faktöre göre değişiklik gösterir. Örneğin hastanenin prestiji, lokasyonu veya görüntülemeyi yapacak hekimin unvanına kadar birçok etmen fiyat üzerinde etkili olacaktır. Ancak yine de ortalama bir rakam belirtmek gerekirse, hamilelikte renkli ultrason fiyatı 2021 yılında 300 – 600 TL arası değişmektedir.

Hamilelikte Renkli Ultrason Terimleri ve Normal Değerler

Hamilelikte renkli doppler sonrası birçok anne adayı terimlerin ne ifade ettiğini ve normal değerlerin ne olması gerektiğini bilmeyebilir. Merak edilen terimlerin kısaltmaları ve ortalama değerleri ise şöyledir:

BPD

Başın her iki tarafında bulunan parietal kemikler arasındaki mesafedir.12. – 26. haftalar arası en güvenli veriyi sunar. 13. haftada bu değer en az 2.07 iken 26. haftada 6.16’dır.

AC

Bebeğin kalp altından alınan ve karın çevresi ölçümünü gösteren değerdir. Bebeğin kilo değişimiyle birlikte doğumun normal olup olmayacağı da AC değeri ile öngörülebilir. Karın çevresi ölçümü 14. haftada en az 6,4 olmalıyken, 26. haftada bu değer 19.1’dir.

EFW

Annelerin sonucunu en çok merak ettiği değerdir. Bebeğin kilosunu ifade eder. Tahmini ağırlıklar ise 10. haftada ortalama 35 gram, 20. haftada 330 gram, 40. haftada ise 3620 gramdır.

FL

Bebeğin boyu tahmin edilirken kullanılan bir değerdir. Femur (uyluk) kemiğinin ölçüsünü belirten bu değer 7 ile çarpılarak bebeğin boyu tahmin edilir. 14. Haftada alt sınır 14 üst sınır 19, 26. Haftada alt sınır 44 üst sınır 53’tür.

CRL

Anne karnındaki bebeğin baş ve poposu arasındaki mesafeyi ifade eder. 7. haftada 3,7 14. haftada ise 80,2 ortalama değerlerdir.

LMP

Sperm ve yumurtanın tam olarak ne zaman birleştiğini bilmek mümkün değildir. Bu nedenle gebelik başlangıcı son adet tarihi olarak kabul edilir. Son adet tarihi ise renkli ultrasonda LMP olarak ifade edilir.

Diğer renkli ultrason kısaltmaları ise şöyledir:

GS: Gebelik kesesi

RA: Kalpte sağ kulakçık

LA: Kalpte sol kulakçık

AD: Karın çapı

AFI: Amniyotik sıvı indeksi

AO: Aort

HC: Kafa çevresi ölçümü

OFD: Başın uzunlamasına çapı

NT: Ense pilisi kalınlığı

EDD: Tahmini doğum tarihi

Yukarıdaki değerler tahminidir ve hiçbiri tek başına bir anlam ifade etmemektedir. Tüm değerler birlikte değerlendirilmelidir.

Son olarak, hamilelikte renkli ultrason zorunlu değildir. Ancak doktor gerekli gördüyse mutlaka yaptırılmalıdır. Zira hamilelikte renkli doppler ile bebeğin ve annenin sağlığı hakkında ciddi bilgiler elde edilebilmektedir.