Ektopik Gebelik (dış Gebelik) Hakkında Merak Edilenler

Döllenmiş olan bir yumurtanın rahim dışında bir yere yerleşmesi dış gebelik yani ektopik gebelik olarak adlandırılmaktadır.

• 31 Temmuz 2025 yayımlanmıştır.
• Merve Melis tarafından yazılmıştır.

Ektopik Gebelik (Dış Gebelik) Hakkında Merak Edilenler

Ektopik Gebelik (Dış Gebelik); Döllenmiş olan bir yumurtanın rahim dışında bir yere yerleşmesi dış gebelik yani ektopik gebelik olarak adlandırılmaktadır. Bu durum %90-95 oranında fallop tüplerinde görülmektedir. Döllenmiş olan yumurtanın enfeksiyon veya başka sebeplerden dolayı tüplerden rahim boşluğa olan yolculuğunu tamamlayamaması bu duruma neden olur.

Dış gebelik normal gebelik gibi aynı bulguları takip eder.

Bulantı, adette gecikme, gebelik testinin pozitif çıkması, kusma, memelerde oluşan hassasiyet vb. gibi durumlar dış gebelikte de görülür. Dış gebelikte tüplere yerleşen yumurtanın burada gelişmesi ve geliştikçe tüpleri germesi sonucunda tüplerde yırtılma ve kanama meydana gelir. Eğer bu durum fark edilmez ve bir an önce tedavi edilmez ise anne adayı iç kanamadan dolayı hayatını kaybedebilir. Dış gebeliğin erken fark edilmesi bu nedenle çok önemlidir.   

EKTOPİK GEBELİĞİN (DIŞ GEBELİK) MEYDANA GELMESİNDEKİ NEDENLER

Dış gebeliğin oluşmasında en sık görülen etken geçirilmiş enfeksiyonlardır.

Geçirilen her enfeksiyon dokularda hasar oluşmasına neden olur. Tüplerin içerisinde olan yapışıklık hem tüpün iç kanalını kapatır hem de tüpün dışında meydana gelerek tüpün doğal yapısına zarar verir. Bu yapışıklık seviyesi enfeksiyon sayısı ve şiddetine göre değişiklik gösterir. Eğer meydana gelen tıkanıklıklar sperm geçişini engelleyebilecek kadar güçlü ise bu kısırlığın (intertilite) oluşmasına neden olur. Ancak kısmi bir tıkanıklık söz konusuysa döllenme gerçekleşebilir ancak bunun dış gebelik olma ihtimali yüksektir.

Ektopik Gebelik (Dış Gebelik) Oluşma Nedenleri : Yapışıklıkların meydana gelmesindeki tek etken enfeksiyonlar değildir.

Ameliyatlar da bu duruma neden olabilmektedir. Özellikle over kist nedeniyle yapılan ameliyatlar ve apandisit ameliyatları bu yapışıklıkların oluşmasına neden olabilir. Dış gebeliğin oluşmasına neden olan bir diğer etken de tüplerde meydana gelen doğumsal şekil bozukluklarıdır.   

Doğum kontrol yöntemleri gebe kalma riskini azalttığından dış gebelik riskini de sayısal olarak azaltır.

Korunma yöntemlerinden birinin başarısız olması sonucunda ortaya çıkan gebeliğin dış gebelik olma ihtimali oldukça yüksektir. Daha önce dış gebelik hikâyesi olan kadınların risk oranı normale göre daha yüksektir. Bunu oranlayacak olursak; dış gebelik geçirenlerin, daha sonra yine dış gebelik geçirme olasılığı %10 civarındadır.

DIŞ GEBELİK NASIL ANLAŞILIR?- DIŞ GEBELİK BELİRTİLERİ

Dış gebelik normal gebelik gibi aynı belirtileri gösterdiğinden ayırt edilmesi oldukça zordur. Ancak alt karın bölgesinde ağrı, anormal seviyede vajinada kanama, omuz ağrısı ve baygınlık hissi dış gebeliğin meydana geldiği tüpün yırtıldığı ve iç kanamanın başladığını gösterir. Eğer bunun gibi bulgular görülmüyorsa ve gebelik testi pozitif çıkmışsa o zaman ultrason muayenesi yapılır. Ultrason muayenesinde gebeliğin rahim içerisinde görülmemesi dış gebelik olasılığını güçlendirir. Kanama belirtilerinin olmadığı durumlarda kandaki bhCG değerine bakılarak durum netleştirilmeye çalışılır. bhCG değerlerinin yüksek çıkmasına rağmen kesenin ultrasonda görülememesi yine dış gebelik ihtimalini güçlendirir. Ancak tanı koyarken erken gebeliğin, düşük tehdidinin, akut apandisitin vb. durumların olabileceği ihtimali de düşünmelidir. Unutmayın nadir de olsa hem normal gebelik hem de dış gebelik aynı anda olabilmektedir. 

EKTOPİK  GEBELİK (Dış Gebelik) TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Bir yırtılma ve iç kanama söz konusuysa tedavi yalnızca cerrahi müdahale ile yapılabilir ve dış gebelik temizlenir.

Ektopik Gebelik (Dış Gebelik); eğer erken müdahale edilebilirse, tüpler alınmadan korunabilmektedir. Ancak bazen bu durumun tersi de mümkündür. Dış gebelikte yırtılma meydana gelmemişse ve gerekli şartlar sağlanıyorsa o zaman hasta yakın takip altına alınır. Bu duruma “bekle ve gör yaklaşımı” denmektedir. Ektopik gebeliklerin (dış gebelik) bazılarında döllenmiş yumurta kanamaya ve yırtılmaya neden olabilecek kadar büyümediyse giderek canlılığını yitirir ve bir süre sonra vücut tarafından atılmaktadır. Bu durum hastayı cerrahi müdahaleden kurtararak, operasyon sırasında oluşabilecek yapışıklık ihtimalini de ortadan kaldırmaktadır.

EKTOPİK GEBELİĞİN (DIŞ GEBELİK) NADİR GÖRÜLEN ŞEKİLLERİ

Abdominal Gebelik

Dış gebeliğin karnın içerisine yerleşmesi durumuna abdominal gebelik denmektedir. Mesane, bağırsak veya diğer organların dış yüzeylerine yerleşen döllenmiş yumurta yaşamını burada sürdürür. Abdominal gebelik nadir görülen, tespit edilmesi zor ve oldukça tehlikelidir.   Ukrayna'da Abdominal Gebelik Sonrasında Mucize Bir Doğum Gerçekleşti!

Servikal Gebelik

Dış gebeliğin serviks denilen rahim ağzı içine yerleşmesi ile oluşan bir dış gebelik şeklidir ve nadir görülür.

Heterotopik Ektopik Gebelik

Çoğul gebeliklerde bir embriyonun rahim içine bir diğerinin rahim dışına yerleşmesi durumudur. Nadir görülmesinin yanı sıra kısırlık tedavileri bu gebelik riskinin oluşmasını artırır.   Rahmi Olmadan Gebe Kalan Kadın Yaşadığı Dış Gebelik ile Tıp Literatürüne Geçiyor!   Dilerseniz Bir Göz Atın: Dış Gebelik Nedir?