Menenjit Çocuklarda Ciddi Hasarlar Bırakabilir!

Bu makalemizde; bebeklerde menenjit aşısı, menenjit belirtileri ve tedavisi hakkında ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz.

• 31 Temmuz 2025 yayımlanmıştır.
• Merve Melis tarafından yazılmıştır.

Menenjit; beyni veya omuriliği saran zarların iltihaplanması ile ortaya çıkan, hemen tedaviye başlanılmazsa ölümcül sonuçlar doğurabilen ciddi bir hastalıktır.  En genel bulguları yüksek ateş, baş ağrısı ve ense sertliği olan menenjitin etkeni, virüs, bakteri veya parazit olabilmektedir. En sık bebeklerde, çocuklarda ve gençlerde görüldüğü için, ebeveynler olarak bebeklerde menenjit belirtileri hakkında bilgi sahibi olmamız, hastalığın erken teşhisi ve tedavisi açısından fazlasıyla önemlidir. Bu makalemizde; bebeklerde menenjit aşısı, menenjit belirtileri ve tedavisi hakkında ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz.

*Aşı takvimi için buraya tıklayabilirsiniz.

Bebeklerde Menenjit Belirtileri

Menenjit, erken dönemde gribi taklit edebilir. İlerleyen saatlerde veya günlerde ise genellikle aşağıdaki belirtiler izlenir;

• Yüksek ateş,
• Ense sertliği,
• Baş ağrısı,
• Kusma,
• Uykuya aşırı eğilim,
• Konsantrasyon bozukluğu,
• Havale,
• Deri döküntüsü (Meningokok menenjitinde görülür.)

Yaş küçüldükçe belirtiler farklılaşabilir. Özellikle yenidoğan bebeklerde aşağıdaki belirtilere daha sık rastlanır.

• Yüksek ateş,
• Sürekli ağlama,
• Beslenememe,
• Bıngıldakta kabarıklık,
• Hareketlerde yavaşlık, uykuya eğilim,
• Vücudunda veya boynunda sertlik.

Menenjitin Nedenleri ve Türleri

Menenjit, yukarıda da değindiğimiz gibi virüs, bakteri veya parazit kaynaklı oluşabilir. Ama en sık etkeni virüslerdir.

Pnömokoklar:  Küçük çocuklar veya yetişkinlerde en sık görülen menenjit etkenidir. Aynı zamanda  zatürreye, sinüzite ve orta kulak iltihabına da sebep olabilir. Aşı ile önlenebilmesi mümkündür. Ülkemizde bebeklik döneminden itibaren aşı uygulaması yapılabilmektedir.

Meningokoklar: Diğer sık görülen menenjit etkenidir. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde menenjit yapabilir. Üst solunum yolunda enfeksiyon yapar, daha sonra bakteriler dolaşım yoluyla beyine ulaşır. Askeri kışla ve yatılı okul gibi toplu yaşanılan yerlerde salgına sebep olabilir. Aşı ile önlenebilir.

Listeria: Bu bakteriler genellikle besin yoluyla bulaşır. En çok da pastörize edilmemiş peynirler veya sosisli sandviçlerden geçer. Hamileler, yaşlılar, yenidoğanlar veya bağışıklığı zayıf olan kişilerde enfeksiyona neden olabilirler. Hamilelik döneminde plasenta aracılığı ile bebeğe geçerek, ölümcül sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle gebelikte bilinçli beslenme çok daha önem arz etmektedir.

Menenjit Nasıl Bulaşır?

Menenjite sebep olan virüs veya bakteriler, çoğunlukla üst solunum yolu enfeksiyonuna neden olan mikroorganizmalardır. Havadan damlacık yolu ile bulaştığından, hijyen kurallarına dikkat etmek, kapalı ortamlarda fazla bulunmamak, sık sık elleri yıkamak ve hastalıklı kişilerden uzak durmak, hastalığı önleme konusunda oldukça önemlidir. Çocuklarda menenjit etkeni olabilen pnömokok ve haemophilus İnfluenza adlı bakterilerden aşı ile korunmak mümkündür. Bununla birlikte, her derde şifa olan anne sütünün de bu konuda oldukça önemli olduğu bilinmektedir.

Neden Bebeklerde Daha Sık Görülüyor?

Ölümle veya vücutta kalıcı hasarlarla sonuçlanabilen menenjit, en korkulan enfeksiyon hastalıklarından biridir. Özellikle 6 – 12 ay arası bebeklerde  daha sık görülmektedir. Bunun nedeni; bebeklerin bağışıklık sisteminin henüz tam olarak gelişmemiş olması ve kan ile beyin bariyeri arasındaki anotomik zayıflıktır.

Menenjitin Etkileri...

Tedaviye erken başlanıldığı takdirde, menenjit hasar bırakmadan iyileşiyor ancak tedavi için geç kalındığında veya yanlış tedavi uygulandığında; çocuklarda sağırlık, davranış bozukluğu, konsantrasyon bozukluğu veya hareket kısıtlılığı gibi engeller ile karşılaşılabiliyor. Menenjitten sonra hiperaktivite sendromu veya güç öğrenme görülebilmektedir. Bu sebeple kalıcı hasarların meydana gelmemesi için menenjitin erken tanısı çok önemlidir.

Menenjit Teşhisi Nasıl Konur?

Yukarıdaki belirtiler ile hastaneye başvuran kişilerden beyin omurilik sıvısı alınır. İnce bir iğne ile bel bölgesindeki omurgalardan alınan beyin omurilik sıvısının incelenmesi ile tanı konur. Beyinde hasar oluşup oluşmadığını anlamak için bilgisayarlı tomografi de çekilebilir. Eğer bakteriyel etkenli bir menenjit ise hemen antibiyotiklere başlanır, tedavi hastanede devam eder. Ancak viral menenjit teşhisi konursa, antibiyotik tedavisi uygulanmaz. Ateş düşürücü, ağrı kesici ve sıvı takviyesi gibi şikâyetleri hafifletecek adımlar uygulanır. Hasta ile yakın temasta bulunan kişilere ise koruyucu tedavi uygulanabilir.

Bebeğime Menenjit Aşısı Yaptırmalı mıyım?

Aşı, çocukluk dönemi enfeksiyonların önlenmesi ve hatta bebek ölümlerinin azaltılması konusunda en etkili yöntemlerden biridir. Ancak bazı ebeveynler, aşı konusunda tedirginlik duyduğundan bebeklerine aşı yaptırmayı istememektedir. Fakat unutulmamalıdır ki, aşı sayesinde çiçek hastalığı yeryüzünden silinmiş, çocuk felci ise çoğu ülkede görülmemektedir. Tüberküloz, difteri, boğmaca ve tetanos gibi hastalıkların sıklığı aşı sayesinde azalmıştır. Aşısız geçirilen hastalıkların ise sakatlıklara veya ölüme yol açabileceği bilinmelidir.

Bebeklerin rutin aşı takviminde yer alan pnömokok ve karma aşı içinde menenjite karşı da koruyu etken maddeler bulunmaktadır. Ancak bu aşılar, meningokok menenjitine karşı etkili değildir. Bu nedenle 2013 yılından itibaren iki farklı firmanın aşısı, aşı programlarına eklenmiştir. Her iki aşının da başlama yaşı veya dozu farklı olduğundan, konuyla ilgili detaylı bilgiyi bebeğinizin doktorundan alabilirsiniz.

*Rota virüs aşısı ile ilgili detaylı bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.