Çocuklara Küçük Yaştan İtibaren Sorumluluk Duygusunu Aşılamak İçin 6 Öneri

Çocuklara sorumluluk duygusunu aşılamaya yardımcı olacak bazı öneriler listeledik.

• 31 Temmuz 2025 yayımlanmıştır.
• Merve Melis tarafından yazılmıştır.

Her ebeveyn çocuğunun sorumluluk sahibi bir birey olarak yetişmesini ister. Nitekim bu tip alışkanlıklar çocuklar küçükken kazandırılır. Özellikle çocukların kişilik özelliklerinin oturmaya başladığı ve karakterlerinin şekillendiği 0-6 yaş arası dönemde, çocuklara sorumluluk aşılamak son derece önemli. Çocuklarda sorumluluk bilincinin gelişmesi yaşamın ilk yıllarından itibaren atılan adımlar ile mümkün. Bu nedenle ebeveynlerin çocuklara küçük yaştan itibaren sorumluluk duygusunu aşılamak için yapabilecekleri bazı şeyler bulunuyor.

İşte çocuklara sorumluluk duygusunu aşılamak ve başarılı çocuklar yetiştirmek için 6 öneri.

1. Kendi temizliklerini yapmalarına izin verin

Çocuğunuz yere bir şeyler döktüğünde ya da etrafı dağıttığında bunu onlara sorumluluğu aşılamak için bir fırsat olarak görebilirsiniz. Bu tip durumlarda ebeveynler genellikle anlık tepkilerle çocuklara bağırır. Ancak bu son derece yanlış bir davranış. Bunun yerine onlara bir ebez vererek, nasıl tenizleyeceklerin öğretebilir, böylelikle sorumluluk almalarını sağlayabilirsiniz.

2. Yaşlarına uygun olarak ev işlerinde onlardan yardım isteyin

Çocuklara sorumluluk duygusunu aşılamanın bir başka yolu ise yaşlarına uygun olarak onlara ev işlerinde bazı görevler vermektir. Yeni yürümeye başlayan bir çocuğunuz varsa,  oyuncaklarını kullandıktan sonra kaldırmalarını isteyerek sorumluluk almasını sağlayabilirsiniz. 5 yaşına geldiklerinde yataklarını kendi başlarına toplayabilirler. İlkokula gitmeye başladıklarında ise masayı hazırlamak ya da evi toplamak gibi küçük işlerde size yardımcı olmalarını isteyebilirsiniz. Çocukların sorumluluk alması, özgüvenlerinin gelişmesine de katkı sağlar. 

3. Çabalarını takdir edin

Çocuğunuz size yardımcı olduğunda onları takdir etmeniz kendilerine olan güvenlerinin sağlamlaşması için son derece önemli. Kendine güvenen bir çocuk sorumluluk almaktan çekinmez ve daha girişken olabilir. Üstlendikleri işi tam anlamıyla yapamasalar ya da başarısız olsalar bile çabalarını takdir etmeli ve bir sonraki sefer için onları teşvik etmelisiniz.

4. İyi örnek olmaya özen gösterin

Özellikle büyüme çağındaki çocuklar her zaman ebeveynlerini örnek alırlar. Sizin yaptığınız şeyleri izler ve taklit ederler. Bu nedenle sizin de sorumluluk sahibi olduğunuzu bilmeleri önemli. Olumlu bir rol model olduğunuz takdirde, çocuğunuz da bunu örnek alacak ve sorumlu bir birey olacaktır.

5. Öncelikleri konusunda onları bilgilendirin 

Çocuğunuzun yapması gereken bir şeyi hala yapmadığını fark ederseniz, ona kızmak ya da bağırmak yerini önceliklerinin ne olduğunu hatırlatın. Eğer yapması gereken şeyleri zamanında tamamlamazsa sonuçlarının neler olabileceğini belirtin. Örneğin; çocuğunuz yapması gereken ödevleri bitirmezse sevdiği çizgi filmi izleyemeyeceğini söyleyebilirsiniz.

6. Ödül ve ceza yöntemi arasındaki dengeye dikkat edin

Çocuklarınızı takdir etmek son derece önemli. Ancak aradaki dengeyi iyi kurmak gerekir. Üstlendikleri bir işi başarıyla yaptıklarında onları ödüllendirin. Ancak özellikle maddi ödüller dağıtmak aşırı gerekçelendirme etkisine neden olabilir. Mümkün olduğunca, onları ev işleri yapmaya motive etmek için "rüşvet" vermekten kaçının. Öte yandan çocuklara ceza vermek onların gelişimini olumsuz etkileyebilir. Çocukları cezalandırma yöntemi çoğu zaman ters tepebilir ve işleri daha karmaşık hale getirebilir.