Plasenta Yaşlanması (Kireçlenmesi) Nedir?

Plasenta yaşlanması veya kireçlenmesi, kısaca ultrason muayenesinde plasentanın üzerinde beyaz, kirece benzer lekeler görülmesidir. Kalsiyum fazlalığı sebebiyle ortaya çıktığı düşünülen ve tıpta plasenta kalsifikasyonu olarak da isimlendirilen bu durum, aslında gebeliğin 36. haftasından sonra beklenen bir görüntüdür. Ancak bazı gebelerde plasenta yaşlanması çok daha erken haftalarda görülebilmektedir. Özellikle 32. haftadan önce görülen plasenta yaşlanmasının, anne ve bebek için bazı riskleri beraberinde getirdiği biliniyor. Örneğin bebeğe giden oksijen ve besin miktarının azalmasına bağlı olarak bebekte gelişim geriliği veya erken doğum gibi ihtimaller yükselebiliyor. Fakat plasenta kireçlenmesi tanısı alan birçok kadının gebeliği sağlıklı bir doğumla sonuçlanıyor. Son zamanlarda yapılan araştırmalar da plasenta yaşlanmasının çok riskli bir durum olmadığını ve birçok kadının hamileliğini sağlıklı bir şekilde sürdürdüğünü ortaya koyuyor.

Peki, hamilelikte plasenta yaşlanması nasıl tedavi edilir? Plasenta yaşlanmasının belirtileri nelerdir? Sizler için hazırladığımız bu yazıda, gebelikte plasenta yaşlanması ile ilgili bilinmesi gerekenleri derledik.

Plasenta Nedir?

Halk arasında bebeğin eşi olarak da bilinen plasenta, tüm hamilelik süresi boyunca anne ve bebek arasındaki madde akışını sağlayan geçici bir organdır. En önemli işlevi, bebeğin beslenmesini ve oksijen almasını sağlamaktadır. Gebelik boyunca rahim içinde bebekle birlikte büyüyüp doğumdan sonra vücut tarafından dışarı atılan bu organ, bebeğin anne karnında büyüyüp gelişebilmesi için hayati öneme sahiptir. Ancak bazı durumlarda plasentada bir takım olumsuzluklar yaşanabiliyor. Örneğin plasenta rahimde yanlış yere yerleşebiliyor (plasenta previa) veya erken gebelik haftalarında rahim iç duvarından (plasenta dekolmanı) ayrılma riski bulunuyor. Yine bu olumsuzluklardan en sık karşılaşılan ve merak edilenlerden biri de plasenta yaşlanmasıdır. Peki, plasenta kireçlenmesi olarak da bilinen plasenta yaşlanması neden olur?

Bunu da Okuyun: Plasenta Nedir, Ne İşe Yarar?

Plasenta Yaşlanması Nedir?

Plasenta yaşlanması; ultrason muayenesinde plasentanın üzerinde beyaz, kireç benzeri lekeler görülmesidir. Bu durum aslında 36. haftadan sonra beklenen bir tablodur. Zira gebeliğin ilk dönemleri plasenta yapısı grade 1, ilerleyen aylarda grade 2 ve son haftalarda grade 3 denilen forma kavuşur. Grade 3, plasentanın artık olgunlaştığı anlamına gelir ve olgunlaşan plasentanın üzerinde lakün denilen boşluklar ve bir miktar kalsifikasyon (kireçlenme) olması gayet normaldir. Ancak bazı gebeliklerde bu durum çok daha erken haftalarda gerçekleşebiliyor. Özellikle 32. hafta ve öncesinde gerçekleşen plasenta yaşlanmasının da bebekte gelişim geriliği ve erken doğum gibi bir takım riskleri artırdığı düşünülüyor.

Plasenta yaşlanması çoğu gebelikte görülen normal bir durumdur. Tıpkı, ortalama bir gebelik süresinin 40 hafta olması gibi plasentanın da buna paralel olarak bir ömrü bulunur. Gebelik haftası ilerledikçe hücreler kendisini yenileyemez ve plasentada yaşlanma süreci başlar. Burada önemli olan nokta, yaşlanmanın erken haftalarda başlayıp başlamadığı ve ne seviyede olduğudur.

Plasenta Yaşlanması Neden Olur?

Plasenta yaşlanmasının nedeni henüz tam olarak bilinmiyor ve  erken kireçlenme vakaslarında çoğu zaman altta yatan herhangi bir sebep bulunamıyor. Ancak aşağıdaki durumların erken plasenta yaşlanmasına zemin hazırladığı düşünülüyor;

• Gebelikte kalsiyum yüksekliği,
• Sigara kullanımı,
• Kan uyuşmazlığı,
• Enfeksiyon hastalıkları,
• Şeker hastalığı,
• Hipertansiyon.

Fakat yukarıda da dediğimiz gibi çoğu plasenta yaşlanmasının altında herhangi bir neden bulunamıyor.

Plasenta Yaşlanması Bebeğe Zarar Verir mi?

Benzer tanı alan birçok hamile, ilk olarak plasenta yaşlanmasının bebeğe zarar verip vermeyeceğini merak ediyor. Bahsettiğimiz gibi, plasenta yaşlanması birçok kadında görülebilen bir durumdur. Burada ayırt edici nokta, yaşlanmanın erken haftalarda ve şiddetli bir şekilde başlayıp başlamadığıdır. Zira anne karnındaki bebeğe besin ve oksijen taşıyan organ plasentadır. Eğer çok şiddetli kireçlenme varsa, elbette bebeğe giden besin ve oksijen akışında düzensizlikler olabilmektedir. Bu da bebeğin gelişiminin geri kalmasına neden olabilir. Ayrıca geçmişte yapılan birkaç araştırma, erken haftalarda başlayan ve şiddetli bir şekilde seyreden plasenta yaşlanmasının bebeğin kaybına, erken doğuma, doğum sonrası annede yoğun vajinal kanamaya sebep olabileceğini tespit etmişti. Aynı zamanda bu kişilerde preeklampsi riskinin yüksek olduğu ortaya çıkmıştı. Ancak genel olarak değerlendirildiğinde, plasenta yaşlanması olan birçok hamilenin gebeliğini sağlıklı bir şekilde sürdürdüğü görülmektedir. Hatta son zamanlarda yapılan araştırmalar, plasenta yaşlanmasının çok ciddi boyutlarda olmadığı sürece bebeğe hiçbir zarar vermediğini ortaya koymaktadır.

Plasenta Kireçlenmesi (Yaşlanması) Nasıl Tedavi Edilir?

Plasenta yaşlanmasının tedavisi bulunmamaktadır. Yaşlanmayı /kireçlenmeyi durduran veya geciktiren herhangi bir ilaç tedavisi yoktur. Tanı alan herkesin konuyla ilgili bilgilendirilmesi ve daha sık takip edilmesi genellikle yeterli olmaktadır. Çünkü yukarıda da belirttiğimiz gibi tanı alan birçok kadının gebeliği sağlıklı bir şekilde sürmektedir. Ancak diyabet ve tansiyon hastası anne adaylarının daha dikkatli olması gerekir. Kan şekerleri ve tansiyonları sık sık takip edilmeli, gerekiyorsa beslenme için diyetisyene yönlendirilmelidir.

Plasenta Yaşlanması Önlenebilir mi?

Genetik bir yatkınlık varsa plasenta yaşlanmasının önlenmesi pek mümkün değildir. Ancak muayene aralıklarını açmamak, herhangi bir tanı ve erken müdahale için önemlidir. Ayrıca kan akışını azaltıp plasentayı olumsuz etkileyebileceğinden, sigara kullanan anne adaylarının kesinlikle sigarayı bırakması önerilmektedir.