Orta Kulak Enfeksiyonu Nasıl Anlaşılır?

Bebeklerde ve küçük çocuklarda çok sık görülen orta kulak iltihabı ile ilgili merak ettiğiniz her şey yazımızda!

• 31 Temmuz 2025 yayımlanmıştır.
• Merve Melis tarafından yazılmıştır.

Bebeklerde orta kulak iltihabı belirtileri ve tedavisi, anne adaylarının en merak ettiği konulardan biridir. Çünkü orta kulak enfeksiyonu en çok bebeklerde ve küçük çocuklarda görülür. Bunun sebebi ise çocuklardaki östaki borusunun daha kısa, yatay ve geniş olmasıdır. Bu nedenle tıkanıklık yetişkinlere göre daha çok çabuk ve kolay gerçekleşir. Bebeklerde orta kulak iltihabı nasıl geçer, ne zaman iyileşir sorularını yanıtlamadan önce, kulağın yapısını tanımak daha doğru olacaktır. 

Bebeklerde Orta Kulak İltihabı Belirtileri ve Tedavisi

Kulak; iç, dış ve orta olmak üzere üç bölümden oluşur. Dış kulak, kulak kepçesinden başlayıp kulak zarına kadar olan bölümdür. Orta kulak ise kulak zarının arkasından başlayıp çekiç, örs ve üzengi ismi verilen minik kemikçiklerin bulunduğu, hava dolu alandır. Orta kulak iltihabı dediğimiz durum, işte burada gerçekleşir. Orta kulak iltihabı, virüs ve bakteri gibi mikroorganizmalar nedeniyle gerçekleşebileceği gibi alerjik durumlar da orta kulak enfeksiyonunu tetikleyebilir. Her yaştan insanı etkiler ancak en çok 6 – 15 aylık bebeklerde görülür.

Orta Kulak İltihabı Nedir?

Kulak zarı ve kemikçikleri içeren orta kulağın, çeşitli nedenlerle iltihaplanmasıdır. Virüs ve bakteri gibi mikroorganizmalar nedeniyle orta kulak enfeksiyonu gerçekleşebileceği gibi  alerjik veya otoimmün nedenlerle de enfeksiyon gelişebilir.

Bebeklerde Orta Kulak İltihabı Neden Olur?

Orta kulak enfeksiyonunun en sık karşılaşılan sebepleri östaki borusu kaynaklıdır. Östaki borusu, buradaki havanın yenilenmesini, hava basıncının düzenlenmesini ve oluşan normal salgıların boşaltılmasını sağlar. Östaki borusunun şişmesi sonucu tıkanıklık oluşur ve  salgılar boşaltılamazsa, orta kulak iltihabı gelişir. Östaki kanalı, çocuklarda daha kısa ve yatay olduğu için içeride biriken sıvının dışarı atılması daha zordur. Bu nedenle bebeklerde orta kulak iltihabı daha sık görülür. Bunun dışında, geniz etinin çeşitli nedenlere bağlı olarak şişmesi de çocuklarda orta kulak iltihabının gelişmesine neden olabilir. Çok sık üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmek, anne sütünün az alınması, prematüre doğum, yarık damak/dudak ve diğer baş anomalileri de bebeklerde orta kulak enfeksiyonu riskini arttırır.

Bebeklerde Orta Kulak İltihabının Belirtileri Nelerdir?

Bebekler ve küçük çocuklarla yeteri kadar iletişim kuramadığımız için rahatsızlıklarının kaynağını pek anlamayabiliriz. Ancak yaptıkları bazı hareketler veya başka ipuçları, orta kulak iltihabı açısından işaret olabilir. Bebeklerde orta kulak iltihabı belirtileri arasında en önemli işaretler huzursuzluk, ateş, elini kulağına götürme veya kulağını yastığa sürtme şeklindedir. Genel olarak sıralayacak olursak;

• Huzursuzluk ve ağlama,
• Yüksek ateş,
• Denge kaybı,
• Kısık seslere tepki vermeme, işitme azlığı,
• İştahsızlık,
• Kulak akıntısı, (Yalnızca kulak zarının delinmesi durumunda gerçekleşir. Her zaman kulak akıntısı olmaz.)

Bebeklerde Orta Kulak İltihabı Tedavisi

Çoğu orta kulak enfeksiyonu 3 – 5 gün içinde kendiliğinden iyileşebilir. Gerekirse bu dönemde ağrıyı azaltmak ve ateşi düşürmek için ilaçlar reçete edilir. Şiddetli orta kulak enfeksiyonu varlığında ise iltihabın temizlenmesi için antibiyotik ve burun spreyleri reçete edilir. Bu ilaçlar asla doktor kontrolü olmadan kullanılmamalıdır. Asi halde bakterilere karşı direnç gelişebilir ve ileride kişinin antibiyotik kullanması hiçbir işe yaramayabilir.

Bebelerde Orta Kulak İltihabı Nasıl Geçer?

Doktorun önerdiği ilaçlarla birlikte, evde uygulanacak basit öneriler ile hastalığın iyileşme süreci hızlandırılabilir. Örneğin; bu dönemde ağrıyı azaltmak için kulağa sıcak kompresler yapılabilir. Kulağın içine temizleme çubuğu vb. asla sokulmamalıdır. Akıntı varsa dış kulaktan pamuk yardımıyla silinmelidir. Duş esnasında su ve şampuan gibi maddelerin kulağa girmemesine dikkat edilmelidir. Ek gıdaya başlayan bebekler C vitamini açısından zengin besinler tüketmeli, anne sütü alan bebekler sık sık emzirilmelidir. Daha büyük çocuklar papatya ve ıhlamur çayı tüketebilir ve bu çayların buharını soluyarak iltihabın iyileşmesine yardımcı olabilir.

Orta Kulak İltihabına Karşı Bebekler İçin Öneriler

Yapılan araştırmalara göre 3 yaş altı çocukların %80’i en az 1 defa orta kulak enfeksiyonu geçiriyor. Peki, orta kulak iltihabından korunmak için nelere dikkat edilmeli?

• Orta kulak iltihabı daha çok üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra görülür. Bu nedenle üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı önlem almak, aslında orta kulak enfeksiyonundan korunmak için de önemlidir.
• Bebekler mümkün olduğunca anne sütü beslenmelidir. Çünkü anne sütü, bebeği enfeksiyonlardan koruyan antikorlar içerir.
• Bebek biberonla besleniyorsa, beslenme saatinde biberon dik tutulmalıdır.
• Bebekler kesinlikle sigara dumanına maruz kalmamalıdır.

Orta Kulak İltihabının Bitkisel Tedavisi Yok

Orta kulak iltihabının bitkisel tedavisi adı altında zeytinyağı, çay ağacı yağı, tuz, soğan , sarımsak, fesleğen veya elma sirkesi gibi maddelerin kulağa sürülmesi oldukça yanlıştır. Bitkisel yöntemlerin orta kulak iltihabının tedavisinde yeri bulunmamaktadır.

Bebeklerde Orta Kulak İltihabı Ne Zaman Geçer?

Orta kulak enfeksiyonları genellikle en geç 1 hafta içinde geçer. Doktor muayene ettikten sonra gerekli görürse antibiyotik tedavisine başlayabilir. Ama çoğu zaman yalnızca semptomları rahatlatmaya yönelik tedavi uygulanır. Bebeklerde orta kulak iltihabı çoğu zaman başka enfeksiyonlara veya hastalıklara neden olmaz. Ancak sık tekrarlayan veya uzun süre geçmeyen/tedavi edilmeyen enfeksiyonlar ciddi problemlere yol açabiliyor. Örneğin; kulak zarının yırtılması, başın farklı yerlerinde gelişen enfeksiyonlar ve işitme kaybı gibi riskler ortaya çıkabiliyor. Bu nedenle belirtileri görür görmez doktora başvurmak gerekiyor.

*Rotavirüs enfeksiyonu hakkında detaylı bilgi için buraya tıklayabilirsiniz!