Hiperemezis Gravidarum Nedir? Belirtileri, Nedenleri Ve Tedavisi

Hiperemesis gravidarum, hamilelikte görülen nadir ama şiddetli bulantı ve kusma tablosudur; doğru tedaviyle anne ve bebek sağlığı korunabilir.

• 19 Eylül 2025 yayımlanmıştır.
• Merve Melis tarafından yazılmıştır.

Hamileliğin ilk aylarında mide bulantısı ve kusma birçok anne adayında görülen doğal bir durumdur. Ancak bazı kadınlarda bu belirtiler çok daha şiddetli ve sürekli olabilir. İşte bu noktada devreye hiperemezis gravidarum girer. Bu rahatsızlık, normal sabah bulantısından farklı olarak daha ağır seyreden ve anne adayının yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen bir durumdur. Sizler için hazırladığımız yazımızda, hamilelikte hiperemezis gravidarum ile ilgili tüm bilmeniz gerekenleri ele aldık. Hazırsanız başlayalım!

Hiperemezis Gravidarum Nedir?

Hiperemezis gravidarum, hamilelik sırasında görülen şiddetli ve sürekli mide bulantısı ile kusma durumudur. Bu tablo, anne adayının hamilelik öncesi kilosunun %5’inden fazlasını kaybetmesine neden olabilir. Şiddetli vakalarda yetersiz kilo alımı ve dehidratasyon sebebiyle hastanede tedavi gerekebilir. Rahatsızlık anne adayları için oldukça zorlayıcı olsa da kontrol altında olan annelerin bebeklerine genellikle zarar vermez.

Gebelikte Hiperemezis Gravidarumun Nedenleri

Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, gebelik hormonlarının rol oynadığı düşünülmektedir. Özellikle hCG hormonunun yüksek seviyeleri, bulantı ve kusmalarla ilişkilendirilir.

Ayrıca 2023 yılında yapılan bir araştırma, GDF15 hormonunun sabah bulantısının ve hiperemezis gravidarumun temel tetikleyicisi olabileceğini ortaya koymuştur. Bu hormonun yüksek seviyeleri, bulantı şiddetinin artmasıyla ilişkilidir.

Hamilelikte Hiperemezis Gravidarum Belirtileri

Hiperemezis gravidarumun en belirgin belirtileri şunlardır:

• Sürekli ve geçmeyen mide bulantısı
• Günde birkaç kez kusma
• Yiyecek ve sıvıların midede tutulamaması
• Aşırı tükürük salgısı
• İştah kaybı
• Baş dönmesi veya bayılma hissi
• Dehidratasyon belirtileri (seyrek ve koyu renkli idrar)
• Hamilelik öncesi kilonun %5’inden fazlasının kaybı
• Kabızlık veya kusmukta kan görülmesi

Bu belirtiler, sıradan sabah bulantılarından çok daha şiddetli seyreder ve uzun süre devam edebilir.

Sabah Bulantısı ile Farkı

Sabah bulantısı gebeliğin doğal belirtilerinden biridir ve genellikle hafif veya orta şiddette seyreder. Ancak hiperemezis gravidarum, bu sürecin en ağır ucunu temsil eder. Kalıcı ve yoğun belirtileriyle anne adayının günlük yaşamını büyük ölçüde zorlaştırır.

Hamilelikte Hiperemezis Gravidarum Ne Zaman Başlar?

Belirtiler çoğunlukla gebeliğin 4. ve 8. haftaları arasında ortaya çıkar. Tanılar genellikle 9. hafta civarında konur. Çoğu vakada 12-16. haftalarda hafifler, 20. haftaya kadar düzelir. Ancak bazı anne adaylarında doğuma kadar devam edebilir.

Kimlerde Daha Sık Görülür?

Hiperemezis gravidarum gebeliklerin %3’ünden azında görülür. Risk faktörleri arasında:

• İlk gebelik
• Genç yaş
• Çoğul gebelik
• Migren veya araç tutması öyküsü
• Aşırı stres
• Obezite
• Yüksek tiroid seviyeleri (hipertiroidi)
• Ailede benzer öykü bulunması
• Önceki gebelikte hiperemezis gravidarum yaşamış olmak sayılabilir.

Hafif Hiperemezis Gravidarum ile Nasıl Başa Çıkılır?

Hafif seyreden durumlarda şu yöntemler rahatlama sağlayabilir:

• Tetikleyici yiyecek, koku veya çevresel faktörlerden kaçınmak
• Zencefil içeren gıdalar (çay, bisküvi) tüketmek
• Yağlı ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmak
• Küçük porsiyonlarla sık öğünler tercih etmek
• Bol sıvı tüketmek
• Sinir uyarımına yönelik bileklikler kullanmak
• Rahatlatıcı banyo ve gevşeme yöntemleri denemek
• Psikolojik destek almak

Şiddetli Hiperemezis Gravidarum Tedavisi

Şiddetli vakalarda mutlaka doktora başvurmak gerekir. Aşağıdaki durumlarda tıbbi yardım şarttır:

• 12 saatten fazla yiyecek veya sıvı tüketememek
• Baş dönmesi, bayılma, şiddetli karın ağrısı
• Kusmukta kan görülmesi
• Aşırı kilo kaybı veya dehidratasyon

Tedavi sürecinde damar yoluyla sıvı verilmesi, beslenme desteği ve daha güçlü bulantı önleyici ilaçlar gerekebilir. Bazı vakalarda beslenme tüpü uygulanması da mümkündür.

Sonuç olarak hiperemezis gravidarum, gebeliğin en zorlayıcı belirtilerinden biridir. Anne adayını güçsüz bıraksa da doğru takip ve tedavi ile kontrol altına alınabilir. Bu süreçte doktor kontrolünü aksatmamak hem annenin hem de bebeğin sağlığı için büyük önem taşır.

Bu içeriğimiz de ilginizi çekebilir:

Hamilelikte Sabah Bulantısı: Ne Zaman Başlar, Nasıl Geçer?

Kaynak: 1