Bebeklerde Doğum Travmasının Nedenleri Ve Türleri

Doğum travmasının nedenleri doktordan kaynaklanabileceği gibi bebeğin fiziksel özelliklerinden dolayı da oluşabilir.

• 31 Temmuz 2025 yayımlanmıştır.
• Merve Melis tarafından yazılmıştır.

Doğum travmasının nedenleri arasında pek çok faktör bulunuyor. Bu faktörler bebekten kaynaklanabildiği gibi doğumu gerçekleştiren doktordan da kaynaklanabilir. Doğum travması, doğum esnasında sıkıştırma veya çekiş gücü gibi mekanik etkiler nedeniyle bebeklerin yaralanması olarak adlandırılabilir. Genellikle gelişmemiş veya gelişmekte olan ülkelerde sıkça rastlanılır. Amerika'da bile doğumların %2'sinde doğum travmalarına rastlanılmaktadır.

Doğum Travmasının Nedenleri

Doğum travmasının nedenleri arasındaki başlıca konu, bebeğin kilosudur. Olması gerekenden daha fazla kilo ile doğan bebeklerde doğum travması görülme olasılığı, diğer bebeklere göre daha fazladır. Burada doktorların nazik davranıp davranmadığı da önemli bir faktör. Bebeği çıkartmak için hassas davranmayan doktorlar da doğum travmasının nedeni olabiliyor. Doğum travmasının diğer yaygın nedenleri şöyledir;  

-Hamileliğin 37. haftasından önce gerçekleşen doğumlar,

-Annenin, normal doğum yapabilmek için pelvisinin uygun olmaması,

-Bebeğin doğum için uygun pozisyonda olmaması,

-Bebeğe fazla baskı veya çekiş gücü uygulanması,

-4 kg ve üzeri doğan bebekler,

-Distosi (zor doğum) söz konusu olduğunda

  doğum travması yaşanma olasılığı yüksektir.

Doğum Travması Türleri

Yapılan istatistiklere göre, doğum travmasında en çok hasar gören bölgeler; bebeğin kafası, omuz ve boyun bölgesidir. Ancak doğum travmasından bebeğin vücudunun diğer bölgeleri de hasar görebiliyor. En sık görülen doğum travmaları ise;  

Caput Succedaneum

Bu doğum travması türünde bebeğin kafa derisinde şişmeler meydana gelebilir ve çürükler oluşabilir. Genellikle bebeğin anne rahminden çıkarken kafasının basınca uğramasından dolayı kaynaklanır. Çok nadir de olsa doktorların uyguladığı vakumlar, bu travmanın yaşanmasına neden olabilir.

Cephalohematoma

Kafatası dış zarının altına kan oturmasıdır. Bu travma, doğumdan saatler sonra fakedilebiliyor. Genellikle birkaç haftada kendiliğinden geçiyor. Kafatası dış zarında oturan kan vücut tarafından emiliyor. Fakat nadir durumlarda bu durum hemen geçmeyebiliyor ve bebeklerde sarılığa neden olabiliyor.

Morarmalar

Bebeğin doğum kanalından geçerken yaşadığı fiziksel stres morarmalara yol açabilir. Bununla birlikte doktorların kullandığı cerrahi cihazlar da morarmalara sebebiyet vererek doğum travması oluşmasına neden olabilir.

Subkonjoktival kanama

Bebek doğum kanalından geçerken, uğradığı baskı nedeniyle gözünde küçük kan damarları hasar görebilir. Bu hasar, iris etrafında kırmızı bantlar oluşturur. Genellikle bu doğum travması göze kalıcı zarar vermez. Birkaç kafta içerisinde kendiliğinden geçer.

Bell Felci

Bebeğin yüzündeki sinirlerin, doğum esnasında zarar görmesidir. Nadiren, doğum esnasında uygulanan basınç ve kullanılan aletler, bu travmanın oluşmasına neden olur.

Oksijensiz kalma

Bebeğin doğum esnasında yeterli oksijeni alamaması durumudur. Genellikle plasentanın bebekten ayrılmış olması nedeniyle yaşanır. Bazı durumlarda da kordon bebeğin boynuna takılarak bebeğin nefessiz kalmasına neden olur.

Apgar Puanlama Sistemi ile Bebekteki Problemler Teşhis Ediliyor

Doğumdan sonra anne ve bebek için muayeneler gerçekleştiriliyor. Doğum esnasında bir zarar görülüp görülmediği kontrol ediliyor. Bu kontrollerde ortada bir problem varsa ortaya çıkartılıyor ve gerekli müdahaleler yapılıyor. Bebek doğduğundan durumun değerlendirilmesi için Apgar puanlama sistemi kullanılır. Bu sistem; bebeğin solunum gücü, kas gücü, refleksleri, beden rengi ve kalp atışlarının, doğumun ardından birinci ve beşinci dakika kontrol edilmesidir. Verilen puanlara göre bebeğin risk taşıyıp taşımadığı ortaya konulabilmektedir. Eğer tehlikeli bir durum söz konusuyla acil mühahaleler gerçekleştirilir.