Çocuklarda Kaka Tutmayla Başa Çıkmanın 7 Faydalı Yolu

Çocuğu bilinçlendirmekten diyet değişikliklerine kadar bu durumla başa çıkmanın birçok yolu var.

• 31 Temmuz 2025 yayımlanmıştır.
• Merve Melis tarafından yazılmıştır.

Küçük çocukların kaka tutması ve zamanında dışkılamaması yaygın karşılaşılan bir durumdur. Fiziksel veya psikolojik nedenlerle ortaya çıkabilen bu davranış, zamanında çözülmezse farklı sağlık sorunlarına neden olabilir. Dolayısıyla çocuğunda kaka yapma korkusu olan pek çok anne baba bunun nedenini ve çözüm yollarını araştırıyor. Biz de sizler için hazırladığımız bu yazıda “bebeğim kakasını tutuyor” diyen ebeveynler için bazı çözüm yollarından bahsettik. İşte çocuklarda kaka yapma korkusu, nedenleri ve çözüm yolları…

Çocuklar Neden Kakalarını Tutar?

Çocuklarda kaka tutma yaygın görülen bir davranıştır. Peki, çocuklar neden kaka tutar? İşte bazı olası sebepler…

1. Kabızlık

Kabızlık, genellikle yürümeye başlayan çocukların kakasını tutmasının en yaygın nedenidir. Zira dışkı sert ve kuru olduğundan çocuklar için çıkarması zor ve acı verici olabilmektedir. Bunun yerine ise pek çok çocuk kabız olduğunda dışkılamamayı tercih eder. Böylesi bir durumdan şüpheleniyorsanız süt ürünleri, işlenmiş gıdalar ve beyaz ekmek gibi kabızlığı daha da kötüleştirebilecek besinlere bir süre ara verin. Bunların yerine bebeğinizin beslenmesine bağırsak hareketlerini destekleyecek lifli besinler eklemeyi deneyin.

2. Kötü Deneyimler

Küçük bir çocuk, önceki kötü deneyimler nedeniyle de kaka yapmaktan korkuyor olabilir. Özellikle sınıf arkadaşı veya kardeşi tarafından daha önce tuvalet kazasıyla ilgili alay konusu olduysa…

3. Tuvalet Eğitimine Hazır Olmama

Çocuklar tuvalet eğitiminde genellikle bezden lazımlığa, daha sonra ise klozete geçer. Çoğu çocuk için bu bir sorun olmasa da kimi bebekler buna hemen adapte olamayabilir ve alıştığı düzende devam etmek isteyebilir. Bu bebekler tuvalet eğitimi sırasında bezi takılmadığında kakasını tutma davranışı geliştirebilirler.

4. Bağımsızlık ve Kontrol Sorunları

Bebekler büyümeye başladıkça bağımsızlık ilan etme alışkanlığı geliştirir. Ebeveynlerin onlardan istediklerini reddedebilirler ve ufak bir güç mücadelesi sorunu yaşarlar. Bu nedenle ebeveynleri onlardan lazımlığa kaka yapmasını istediğinde bunu reddetmeleri ve kakalarını tutmaları olasıdır.

5. Oyuna Dalma

Küçük çocuklar genellikle oyun oynamaktan başka bir aktiviteye zaman ayırmayı sevmezler. Tuvalete gitmektense oyun oynamaya devam etmek çoğu çocuğun tercih edeceği bir seçenektir. Bu durum ise kaka tutmalarına ve bunu zamanla alışkanlık haline getirmelerine neden olabilir.

6. Duyusal Sorunlar

Duyusal işleme bozukluğu olan küçük çocuklar, dışkı kokusuna ve görünümüne karşı aşırı hassas olabilirler. Bu gibi durumlarda dolu bağırsak nedeniyle ortaya çıkan rahatsızlıklara rağmen çocuklar tuvalete gitmeyi reddedebilirler.

7. Laktoz İntoleransı

Laktoz intoleransı olan bebeklerde ishal veya kabızlık gibi sindirim problemleri gelişebilir. Bu da çocuklarda kaka yapmaktan korkma davranışının gelişmesine yol açabilir.

8. Bazı Sağlık Sorunları

Bazı sağlık sorunları da küçük çocuklarda gönüllü veya istemsiz olarak kaka tutmaya neden olabilir. Bunlar arasında;

• Çölyak
• Hipotiroidizm
• Huzursuz bağırsak sendromu
• Fekal impaksiyon
• Pelvik taban disfonksiyonu
• Kolon ataleti
• Hirschsprung hastalığı olabilir.

Bu içeriğimiz de ilginizi çekebilir:

Bebeğim Kakasını Yaparken Ağlıyor, Neden Olabilir?

Çocuklarda Kaka Tutmayla Başa Çıkmanın 7 Faydalı Yolu

Ebeveynler, yürümeye başlayan çocuklarının sağlıklı bağırsak hareketlerine ulaşması için aşağıdaki adımları deneyebilirler:

1. Basit Stratejiler Deneyin

Eğer bebeğinizin kakasını tuttuğunu düşünüyorsanız ılık bir duş aldırabilir veya hafif egzersiz yaptırabilirsiniz. Bunlar, bağırsağın hareketlenmesini sağlayarak bebeğin kakasını kolayca yapmasına yardımcı olabilir.

2. Doğru Lazımlığı Seçin

Bebeğiniz için doğru boyutta lazımlık seçtiğinizden emin olun. Kullandığınız lazımlığın sallanmaması ve bebeğin ayaklarının yere tam olarak değmesi gerektiğini unutmayın.

3. Bilinçlendirin

Çocuğunuzun yaşına göre, yediğimiz yiyecek ve içeceklerin nasıl sindirildiğini ve atık olarak vücuttan nasıl dışarı çıktığını anlatın. Konuyla ilgili sorularını yanıtlayın, bunun normal bir süreç olduğunu belirtin ve kakayı iğrenç bir şeymiş gibi tanımlamayın. Bu dönemde tuvalet eğitimine yönelik kitaplar okumak da çocuğunuzun dışkılamayı anlamasına yardımcı olabilir.

4. Beslenmesine Dikkat Edin

Fast food, paketli abur cubur ve gazlı içecekler gibi lif içermeyen aşırı işlenmiş gıdalar çocuklarda kabızlığa neden olabilir. Tam tahıllı gıdalar, yeşil yapraklı sebzeler ve meyveler ise dışkıya hacim katarak bağırsaklardan geçişini kolaylaştırır. Yoğurt ve kefir gibi besinler de bağırsak florasının dengelenmesine yardımcı olur. Dolayısıyla bebeğiniz kakasını yaparken zorlanıyorsa, beslenmesini gözden geçirmeniz gerekir.

5. Yeterli Sıvı Almasını Sağlayın

Yetersiz sıvı alımı kabızlığı daha da kötüleştirebilir. Dışkı sertleştikçe çocuk canının acıyacağını düşünerek tuvalete gitmeye çekinebilir. Bu gibi durumlarda beslenmesinin yanı sıra çocuğunuzun yeterli sıvı aldığından emin olmalısınız. Suya ek olarak taze sebzelerden yapılmış çorbalar ve smoothie gibi sağlıklı içecekler de sunabilirsiniz.

6. Fiziksel Aktiviteyi Artırın

Hareketsiz yaşam, tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde de kabızlığa ve zayıf bağırsak hareketlerine neden olur. Bu nedenle çocukları fiziksel aktivitelere ve oyunlara katılmaya teşvik etmek gerekir.

7. Kaka Molaları Planlayın

Çocuğunuz kaka yapmayı reddediyorsa her gün aynı saatte, günde en az 2 kere, tercihen yemeklerden 15 ila 30 dakika sonrasını tuvalete gitme zamanı olarak planlayın. Vücudun yemek yedikten sonra bağırsakları boşaltmak için doğal bir refleksi vardır. Bu zamanı yakaladığınızda hem çocuğunuzun dışkılaması hem de tuvalet rutini oluşturması kolaylaşacaktır.

Çocuklarda Kaka Tutmanın Yol Açabileceği Komplikasyonlar

Dışkısını tutan çocuklarda bu sorunu bir an önce çözmek esastır çünkü kaka tutmak aşağıdaki komplikasyonlara yol açabilir:

• Mide ağrısı
• Şişkinlik
• Karın krampları
• Karın şişliği
• Daha da sertleşen dışkı
• İdrar yolu enfeksiyonu
• İdrar kaçırma

Ne Zaman Doktora Danışmak Gerekir?

Diyet değişiklikleri, fiziksel aktiviteyi artırma, yeterli sıvı alımı ve benzeri yöntemler işe yaramazsa çocuk doktoruna danışabilirsiniz. Doktorunuz, yapacağı muayene sonrası sorunun fiziksel veya psikolojik nedenini saptayıp, ona uygun bir tedavi planı önerecektir.

Bu içeriğimiz de ilginizi çekebilir:

Bebeklerde Kabızlık Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Kaynak: 1