Spermisit Nedir? Kullanımı, Yan Etkileri Ve Riskleri

Spermisit, adından da anlaşılacağı gibi spermleri etkisiz hâle getirmeyi amaçlayan kimyasal bir maddedir.

• 20 Ağustos 2025 yayımlanmıştır.
• Merve Melis tarafından yazılmıştır.

Doğum kontrol yöntemleri arasında yer alan spermisit, tek başına kullanıldığında en düşük koruma sağlayan seçeneklerden biri. Ancak prezervatif, diyafram veya rahim ağzı kapağı gibi diğer yöntemlerle birlikte uygulandığında gebeliği önlemede daha etkili hâle geliyor. Jel, köpük, krem ve fitil gibi farklı formlarda bulunan spermisitler hakkında tüm merak edilenleri bu yazımızda ele aldık. Hazırsanız başlayalım!

Spermisit Nedir ve Nasıl Etki Eder?

Spermisit, adından da anlaşılacağı gibi spermleri etkisiz hâle getirmeyi amaçlayan kimyasal bir maddedir. Ancak yaygın bilinenin aksine spermleri doğrudan öldürmez. Bunun yerine:

• Rahim ağzı girişinde bariyer oluşturarak spermin yumurtayla buluşmasını engeller.
• Spermin hareketini yavaşlatarak döllenme ihtimalini azaltır.

Spermisitler, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı hiçbir koruma sağlamaz. Hatta sık kullanılması vajinal dokuda tahriş ve mikro yırtıklar oluşturabilir. Yapılan çalışmalar, özellikle N-9 içeren spermisitlerin HIV ve diğer enfeksiyonlara yakalanma riskini artırabileceğini gösteriyor. Bu nedenle tek eşli ilişkisi olmayan kadınların spermisiti yalnız başına kullanması önerilmiyor.

Spermisit Çeşitleri

Spermisit ürünleri farklı formlarda satışa sunulur. Hangi formunu seçeceğiniz, kişisel tercihinize ve kullanım kolaylığına bağlıdır.

• Sperm öldürücü jel ve kremler: Genellikle tüpler halinde sunulur, aplikatör yardımıyla vajinaya yerleştirilir. 10–15 dakika içinde etki etmesi beklenir.
• Spermisit köpüğü: Aerosol kutularda bulunur ve vajinaya bir aplikatörle uygulanır. En hızlı etki eden formdur ve anında koruma sağlar.
• Doğum kontrol filmi: İnce bir tabaka şeklindedir. Vajinaya yerleştirildikten sonra eriyerek jel haline gelir. Etkili olması için ilişkiden en az 15 dakika önce uygulanmalıdır.
• Fitil ve tabletler: Vajinaya yerleştirildikten sonra köpüğe dönüşerek bariyer oluşturur. Etki süresi ortalama 15 dakika sonra başlar.
• Spermisit prezervatifler: Bazı prezervatif markaları üzerinde spermisit kaplama sunar. Böylece hem bariyer hem kimyasal koruma sağlanır. Ancak N-9 içeren ürünlerde vajinal tahriş riski vardır.

Spermisit Nasıl Kullanılır?

Spermisit kullanırken ürünün üzerinde yazan talimatlara uymak önemlidir. Genel olarak şu adımları izleyebilirsiniz:

1. Ellerinizi yıkayın.
2. Jöle, krem veya köpüğü aplikatörle; film ya da fitili parmağınızla vajinanın derinliklerine yerleştirin.
3. Ürünü rahim ağzına yakın bir noktaya yerleştirdiğinizden emin olun.
4. Film ve fitil gibi ürünlerde cinsel ilişki için en az 15 dakika bekleyin.
5. Her cinsel ilişkide yeni bir doz kullanın, önceki kullanım üzerinden bir saatten fazla geçtiyse mutlaka yenileyin.
6. İlişki sonrası en az altı saat boyunca vajinal duş almayın ya da vajinayı yıkamayın.

Spermisit Ne Kadar Etkili?

Spermisit tek başına kullanıldığında gebeliği önlemede güvenilir bir yöntem değildir. Yapılan araştırmalara göre:

• Spermisiti tek başına kullanan kadınların yaklaşık %28’i ilk yıl içinde hamile kalıyor.
• Düzenli ve doğru kullanımda bile bu oran %18’e kadar düşüyor.

Bu nedenle uzmanlar, spermisitin mutlaka prezervatif veya diyafram gibi yöntemlerle birlikte kullanılmasını öneriyor.

Spermisitin Yan Etkileri Neler?

Spermisit kullanımı bazı kişilerde tahrişe yol açabiliyor. En sık görülen diğer yan etkileri:

• Vajinada yanma, kızarıklık veya kaşıntı
• İdrar yolu enfeksiyonu riskinde artış
• Peniste tahriş
• Vajinal akıntı ve sızıntı

Tahriş fark edildiğinde spermisit kullanımına ara verilmeli ve gerekirse farklı bir formülasyon tercih edilmelidir. Uzun süreli rahatsızlık devam ederse mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Kimler Spermisit Kullanmamalı?

Aşağıdaki kişilerin spermisit kullanması önerilmemektedir:

• Spermisit içeriğine (özellikle N-9’a) karşı alerjisi olanlar
• Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu yaşayanlar
• HIV bulaşma riski yüksek olanlar
• Vajinada yapısal bozukluğu olanlar (vajinal septum vb.)
• Spermisiti doğru yerleştirmekte zorlananlar

Sonuç olarak spermisit doğum kontrol yöntemleri arasında kolay ulaşılabilir ve pratik bir seçenektir. Ancak tek başına güvenilir olmadığı için gebelikten korunmak amacıyla mutlaka diğer yöntemlerle birlikte kullanılmalıdır. Ayrıca, cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı hiçbir koruma sağlamadığı unutulmamalıdır. Eğer spermisit kullanmayı düşünüyorsanız, sizin için en doğru yöntemi belirlemek adına mutlaka bir kadın doğum uzmanına danışmalısınız.

Bu içeriğimiz de ilginizi çekebilir:

Tüp Bağlatma Nedir? Avantajları ve Dezavantajları

Kaynak: 1