Riskli Gebeliğin Kriterleri Nelerdir?

• 31 Temmuz 2025 03:39 yayımlanmıştır.
• Merve Melis tarafından yazılmıştır.

Riskli gebelikler; anneyi, bebeği veya her ikisini, hamilelik, doğum veya sonrasında tehdit edebilecek bazı problemlerin söz konusu olduğu gebeliklerdir. Tüm hamileliklerin yaklaşık %6’sını oluşturan riskli gebelikler, perinatoloji uzmanları tarafından takip edilir. Peki, riskli gebelik kriterleri nelerdir, hangi anne adaylarına riskli gebelik tanısı konur? Detaylar yazımızda…

Riskli Gebelik Nedir, Riskli Gebeliğin Kriterleri Nelerdir?

1)Anne Adayının Yaşı

Hamile kaldığınız yaş, gebeliğinizin riskli olup olmayacağı açısından belirleyici bir faktördür. 17 yaşın altında ve 35 yaşın üstünde gebe kalan kadınların çoğu riskli gebelik sınıfında değerlendirilir ve takibini ona göre yapılır. Özellikle 40 yaşın üstünde gebe kalan kadınlarda düşük ve genetik kusur riski daha fazladır.

2)Yüksek Tansiyon

Yüksek tansiyonlu anne adayları, gebelikte kalp damar sistemlerinin yüklenmesine bağlı sorunlara daha açık haldedirler. Aynı zamanda gebelik tansiyonu ile komplike olduğunda anne adayı ve bebek için yaşamsal problemler ortaya çıkabilmektedir.

3)Şeker Hastalığı

Şeker hastalığı gebe kalmayı zorlaştıran rahatsızlıklardan biridir. Gebe kalan şeker hastası anne adaylarının ise gebelikte bozulan metabolizması ona ek bir yük oluşturur ve bu nedenle yakından takip edilmesi gerekir.

4)Preeklampsi (Gebelik Zehirlenmesi)

Kan basıncı seviyesinde büyük bir artışa neden olan ve idrarda yüksek oranda proteine sebep olan gebeliğe özgü bir durumdur. Gebelik zehirlenmesi olarak da bilinen preeklampsinin en önemli belirtisi vücutta aşırı şişlik - ödemdir. Preeklampsi ciddi bir komplikasyondur ve en kısa sürede müdahale edilmesi gerekir. Detaylı bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.

5)Otoimmün Hastalıkları

Otoimmün hastalıklar, vücudun bir koruma kalkanı olan bağışıklık sisteminin aşırı hassaslaşması ve yoğun, kapasite üstü çalışması neticesinde oluşan hastalıklardır. (eklem romatizması, sedef vb.) Otoimmün hastalıklar da gebelik için bazı durumlarda risk oluşturabilir. Bu tarz hastalıkların ilaçları anne veya bebek için gebelikte riskli olabilmektedir ve gebelik döneminde hastalığı tedavi etmek zorlaşır.

6) Böbrek Sorunları

Böbrek problemi olan anne adaylarında düşük riski daha fazladır. Bu anne adaylarının beslenme programları özel hazırlanır ve ek tedaviler planlanabilir. Takibi mutlaka perinatolog tarafından yapılmalıdır.

7)Çoğul Gebelikler

Bebek miktarı arttıkça gebeliğin riski de aynı paralelde artmaktadır. Çünkü anne adayı için artan fiziksel yük, anne adayının organlarının baskı altında kalması neticesinde zarar görebilmektedir. Aynı zamanda tek yumurta ikizleri birbirinden kan çalabilmekte ve bu durumda her iki bebeğin de hayatı risk altına girebilmektedir. Bu nedenle çoğul gebelikler de titizlikle takibi yapılması gereken riskli gebelik kategorisinde yer alır.

8)Anne Rahminde Doğumsal Kusurların Olması

Anne rahmindeki doğumsal kusurlar; düşüğe, erken doğuma veya bebekte ekstremite kusurlarına neden olabilmektedir. Ancak rahimdeki doğumsal kusurların çoğu tedavi edilebilirdir. Bu nedenle gebelik öncesinde kadın doğum uzmanına muayene olmak ve varsa herhangi bir sorun, onu tedavi ettirmek, gebelikte yaşanma ihtimali olan riskleri en aza indirir.

9)Bebeğin Eşinin Doğum Yolunu Kapatması

Bebeğin eşi olarak adlandırılan plasentanın doğum yolunu kapatması aslında basit bir ultrason görüntüsüyle tespit edilebilir ve ona göre gerekli önlemler alınıp, sezaryen doğum tercih edilebilir. Tanısı çok kolay olan bu durumun oluşturabileceği problemler yaşam kaybına kadar gidebilir. Bu nedenle doktor muayeneleri kesinlikle aksatılmamalıdır.

10)HIV veya AIDS

Eğer hamileyken HIV veya AIDS gibi hastalıkların tanısı konursa, bu durum anne adayının bağışıklık sistemindeki birçok hücrenin zarar göreceği anlamına gelir. Doğal olarak gebeyken yakalandığınız hastalıklar karşısında vücudunuzun mücadele edebilmesi pek mümkün olmayacaktır. AIDS hastalığının daha çok doğum sırasında bebeğe geçtiği düşünülse de emzirme ve gebelik esnasında da bebeğe bulaşabildiği ispatlanmıştır.

11)Tiroid

Boyun bölgesinde yer alan tiroid bezi, kan basıncı ve kalp hızını kontrolde tutmak için çeşitli hormonların üretilmesine yardımcı olur. Hamilelikte tiroid ile ilgili bir rahatsızlığı olan anne adaylarının düşük doğum ağırlıklı bebek dünyaya getirme olasılıkları daha fazladır.

12)Rahim Ağzı Yetmezliği

Riskli gebeliğin bir diğer nedeni de rahim ağzı yetmezliğidir. Basit bir muayene ile teşhis edilebilen rahim ağzı yetmezliği, rahim ağzının bebeği taşıyabilecek kadar güçlü olmaması şeklinde özetlenebilir. Anne adayının öyküsü ve rahim ağzı yapısına göre ilaç veya dikiş gibi bazı tedavi seçeneklerinden faydalanılır.

13)Bebekle İlgili Problemler

Bebeğin gelişimiyle ilgili problemler de riskli gebelik çatısı altındadır. Örneğin; bebekte anatomik bozukluklar, kromozomal bozukluklar, genetik sendromlar, kan hastalıkları veya enfeksiyon söz konusu ise gebelik riskli olarak değerlendirilir.

Riskli Gebeliğin Diğer Nedenleri

Daha önce kısırlık ile mücadele edip hamile kalan gebeler, kanda pıhtılaşma bozukluğu olanlar, Polikistik Over Sendromu olup hamile kalanlar, suyun erken gelmesi ve doğumun beklenenden erken başlaması gibi durumlarda da gebelik riskli sınıfta değerlendirilir.

Perinatoloji Nedir?

Perinatoloji; kadın hastalıkları ve doğum uzmanlığı alanının riskli gebeliklerle ilgili olan bir yan dalıdır. Gebelik öncesi, gebelik, doğum ve doğum sonrasında anne ve bebeğin sağlığı için ortaya çıkabilecek sorunların nitelikli bir şekilde taranmasını, şüpheli durumlarda tanı ve tedavinin gerçekleştirilmesini sağlamaktadır. Gebelik öncesinde anne adayında kalp rahatsızlıkları, şeker hastalığı, karaciğer ve bağırsak rahatsızlıkları, enfeksiyonel hastalıklar, böbrek rahatsızlıkları vb. varsa, perinatolog ile görüşmesi önerilir.