Anne-bebek Arasındaki Köprü: Güvenli Bağlanma

Anne ve bebek arasındaki köprü, bağlanmadır. Anne, bebek ilişkisini önemli ölçüde etkilemektedir. Bebeğiniz ile kurduğunuz iletişimin, yakınlığın onu ne denli etkileyeceğini biliyor musunuz? Aranızda kurulan iletişim öyle bir köprü ki bebeğinizi tüm yaşamı boyunca çeşitli alanlarda etkiler. Gösterdiğiniz şefkat, cana yakınlık, sevgi ve ihtiyaçlarını karşılayış şekliniz onu bedenden zihne, duygularından kişiliğine uzanan tüm gelişim alanlarında etkileyecektir. Anne ile bebek arasındaki köprü olan bağlanma nasıl oluşur? Sağlıklı anne ve bebek ilişkisi nasıldır? Gelişim dönemlerine göre bağlanma nasıl gerçekleşir? Bağlanmayı güçlendiren öneriler nelerdir? Bu soruların cevapları için başlangıç olarak sizi doğumdan öncesine daha gebe olduğunuz zamanlara götürelim şimdi... Psikolojik danışman Ezgi Yaşar, güvenli anne bebek bağlanması hakkında merak edilenleri yanıtladı.

• 31 Temmuz 2025 yayımlanmıştır.
• Psikolojik Danışman Ezgi Yaşar tarafından yazılmıştır.

Psikolojik danışman Ezgi Yaşar, güvenli anne bebek bağlanması hakkında merak edilenleri yanıtladı.

Anne-Bebek Arasındaki Köprü: Bağlanma

Yapılan araştırmalarda görülüyor ki 26.haftasında olan fetüs, algılama ve tepki yeteneğiyle beraber annenin duygulanımlarına cevap veriyor. Bu demek oluyor ki anne karnında olan bebek, annenin sadece beslenmesinden değil psikolojisinden de etkilenmektedir. Yani köprü henüz doğmadan kurulmaya başlamış oluyor. Doğumuyla beraber bakıma muhtaç olan bebekler bu süreç içerisinde de anne veya ona bakım veren kişi ile arasında onu hayat boyun etkileyen köprüyü oluşturmaya devam ediyor. Bağlanma adını verdiğimiz köprü bebeğin zamanında ihtiyaçlarının karşılanması, kurulan temas, sevgi paylaşımı ile oluşmaya devam edecektir. Bağlanma sırasında dünyayı algılama konusunda acemi olan bebek, ihtiyaçları zamanında karşılanmadığında yani aç kaldığında, huzursuz olduğunda, korktuğunda, ihtiyacı olan sevgiye kavuşamadığında dünyayı kötü, zararlı bir yer olarak anlamlandırmaya başlayacaktır. Henüz etrafını anlamlandırmaya çalışırken yakınında olması gereken anne veya bakım veren kişi onun için her zaman sığınacağı, onu kötülüklerden koruyacak evi olmalıdır. Empati kurma, problem çözme, duyguları tanıma gibi işlevlerle bağı olan beynin gelişimi anne veya bakım verenin göz temasları, dokunmaları ile şekillenir. Kendisini ifade edemeyen bebeğin dili olan anne, kurulan iletişimde onu tanır ve ihtiyaçlarını zamanında karşılamayı öğrenir. Duygusal olarak da fiziksel olarak ihtiyaçları olan bebek sağlıklı şekilde doyurulduğunda güvenli bağlanmanın temelleri atılacaktır.

Gelişimsel Dönemlerde Bağlanma Nasıl Olur?

*0-2 ayda yaşanan bebeğin meme araması, emme, yutma davranışlarını gerçekleştirmesi, anneye veya bakım verene yönelmesi, beslenme saatlerindeki süreç bahsedilen bağlanmanın hazırlık sürecidir.

*2-6 ay arasında bağlanmanın oluşma aşaması yaşanır. Bu aşamada bebeğin tepkilerinin artması, sesler çıkarma, gülümsemeler bebeğin ebeveynlerini tanıdığına dair işaretlerdir.

*7.ayla birlikte bağlanacağı kişiyi tanıyan ve seçen bebek etrafını da incelemeye başlar. Bu dönem içerisinde yabancı kaygısı görülebilir.

*7-24.aylar içerisinde ise artık bağlanma netleşecektir. Bebeğin ilgisi onun ihtiyaçlarını karşılayan anne veya bakım veren kişidedir. İkili arasındaki ilişki diğerleriyle olan ilişkiden farklıdır. Farklı olmasıyla beraber oldukça önemlidir. Bu sebeple köprünün sağlamlaştığı yerdir.

Anne Bebek Arasındaki Bağlanmayı Güçlendiren Öneriler Nelerdir?

İlk 24 ay için güvenli bağlanmayı güçlendirecek öneriler arasında anne veya bakım veren ile bebeğin yan yana uyuması vardır. Bu şekilde gece uykusunda kaygı yaşayan bebek için güvenli ortam sunulacaktır.

• Emzirme davranışı da bağ kurmak için önemli bir zaman dilimidir. Hem fizyolojik ihtiyacını hem de duygusal ihtiyacını aynı anda doyurabilir.
• Alt değiştirme sırasında yumuşak, şefkatli hareketler, sözcükler de olumlu bir etki bırakacaktır.
• Bebek ile oynanan oyunlar, gıdıklamalar, ce-e oyunları, ayak/el masajları da güvenli bağlanmayı güçlendirecektir.

Bebeklerin anneler ile geçirdiği zamanın kalitesi çok önemliyken baba ile de geçirilen zaman da önemlidir. Baba ile kurulan ilişkinin güvenli olabilmesi için beraber kaldıkları süre zarfında sevginin ve ilginin hakim olduğu bir ortam geliştirici olacaktır.

Peki Bebeğiniz ile Aranızdaki Bağın Güvenli Olup Olmadığını Nasıl Anlarsınız?

Bebeğinizi bıraktığınızda normal bir gerilim mi yaşanıyor? Ve siz geri geldiğinizde bebek tarafından mutlu şekilde bir karşılama mı oluyor? Eğer benzer bir deneyiminiz olduysa bunun güvenli bağlanma yaşayan anne-bebek ilişkisi örneği olduğunu size söyleyebiliriz.

Peki ya bebeğinizi bırakırken sizi bırakmak istemiyor, aşırı üzülüyor mu? Ve siz geri geldiğinizde de bebeğiniz öfkeli, reddeden bir tavır içinde mi oluyor? Ya da ayrılırken sakinken geri geldiğinizde sizden uzaklaşan veya reddeden tavırlar içinde midir? İki durumda da aynı sonuca ulaşılabilir. Bunlara benzer yaşantılarınız varsa bunun güvensiz bağlanma yaşayan bebek- anne ilişkisi örneği olduğunu söyleyebiliriz.

Güvenli Bağlanan ve Güvensiz Bağlanan Çocuk Özellikleri Nelerdir?

1. Sağlıklı bağlanan yani güvenli bağlanan bebekte temel güven duygusu oluşmaktadır. Bebek güvende olduğunu bilir, anne veya bakım verenin kötü durumlarda yanında olacağını deneyimleyerek öğrenmiştir. Güvenli bağlanan bebek annesi ile beraberken çevreyi izlemekten zevk alır. İleride aile içinde ailesiyle kendisini mutlu hisseden, kurduğu ilişkilerde kendine güvenli olan çocuğa dönüşecektir. Ayrıca daha iyi dil becerisi, çatışma çözebilme becerisi de kazanabilir. Okulda daha uyumlu, oyunlarda daha aktif ve zengin hayal gücüne sahip bireyler olabilirler. Kendilerini olumlu olarak algılama ve olumlu, sağlıklı duyguları deneyimlemeleri daha çok rastlanır.

2. Güvensiz bağlanan bebekte ise temel güvenin aksine güvensizlik duygusu gelişecektir. Bebek fiziksel temastan kaçınan, kolayca rahatlayamayan bir yapıda olabilir. Sık sık huzursuzlanma, yemek yedirmekte zorluk çekmek, uyumakta yaşanan zorluk güvensiz bağlanmanın sinyalleridir. Çocukluk dönemine bakıldığında aile içinde daha endişeli, daha az mutlu bir çocuk olabilir. Okula uyumda problemler yaşayabilir ve kendisine karşı olan algısı olumsuz şekillenebilir. Riskli ergen davranışları görünebilir.