Hamilelikte Bel Fıtığı İle İlgili Tüm Bilmeniz Gerekenler

Hamilelikte bel fıtığı belirtileri, tedavisi ve bel ağrısı hakkında tüm merak ettiklerinizi bu makalemizde bulabilirsiniz!

• 31 Temmuz 2025 yayımlanmıştır.
• Merve Melis tarafından yazılmıştır.

Hamilelikte Bel Fıtığı Belirtileri

Gebelik döneminde kadın vücudunda bir takım değişiklikler meydana gelmeye başlar. Özellikle bel ve bacak ağrıları gebeliğin ilerleyen dönemlerinde rahatsızlık yaratmaya başlayabilir. Ancak unutmamak gerekir ki her bel ağrısı bel fıtığı olmayabilir.

Gebelikte Bel Fıtığı Görülme Riski/Oranı Nedir?

Gebelikte bel ağrısı sık rastlanılan bir semptomdur. Gebelik süresince yapılan çalışmalarda kadınların %50-90’da görülmektedir. Bu da yaklaşık her iki gebe kadından birinin gebelik boyunca bel ağrısından yakındığını göstermektedir. Gebelikte bel ağrısı sık görülmesine rağmen bel fıtığı oldukça nadir olup, gebelerin 10000’de 1’inde görülür.

En Sık Gebeliğin Kaçıncı Aylarında Görülür?

Bel ağrısı sıklıkla gebeliğin 6.-9. ayları arasında görülürken, ilk 3 ayda da ortaya çıkabilir.

*Gebelikte Bel ve Sırt Ağrılarınızı Böyle Yenin!

Hamilelikte Bel Fıtığı Belirtileri Nelerdir?

Gebelerde bel ağrısının yanında, bacakta ve ayakta uyuşma hissi, siyatalji görülebilir. Siyatalji bel fıtığının spinal sinir köküne basısı sonucu ortaya çıkan şikâyettir. Siyatik sinir trasesine uyan ağrı ile başvuran gebede ilk akla gelmesi gereken hastalık bel olmalıdır. Gebelikte ortaya çıkan siyataljinin gebe olmayan hastalardakinden önemli farkı; ağrının gebelik dışında yatak istirahati ile azalmasına rağmen, gebelerde özellikle gece yatınca artmasıdır.

Gebelikte Bel Fıtığı Oluşmasının Nedeni ve Riskler Nelerdir?

Gebelikte hormonal ve fizyolojik olarak postural değişikliklerin etkilediği bel kemiklerinde, pelvis eklemleri ve bacaklarda kilo alımı sonucunda daha fazla yüklenme ve zorlanma olur. Gebelik süresince meydana gelen spinal patolojilerde sorumlu tutulan birinci faktör; büyüyen uterus (rahim) ile beraber kilo alımı sonucunda fizyolojik olarak ağırlık merkezinin öne kayması olarak gösterilmektedir. Diğer bir neden ise gebelerde korpus luteumdan salgılanan bir polipeptid hormon olan ve pelvik ligamanların gevşemesine neden olan relaksin salınımı ve bağ dokuları arasındaki sıvı birikimi pelvis ve lomber ligamanların gevşemesidir. Uterusun büyümesi ve annenin kilo almasıyla oluşan biyomekanik değişiklikler de diğer bir etkendir.  Gebelikte sigara içmek, stresli çalışma ortamı, daha önceden bel ağrısı şikayetlerinin olması da risk faktörleridir.

Gebelikte bel ağrısı genellikle geceleri artar ve gebenin uyku düzenini etkiler, sıklıkla gebeliğin ilerlemesi ile ağrının şiddeti artar. Gebelik döneminde ciddi bel ağrısı olan gebelerde, takip eden diğer gebelik dönemlerinde yeni ve ciddi bir bel ağrısı olma riski yüksektir. Gebelik öncesi bel fıtığı olan gebelerde, bel ağrısı gebeliğin herhangi bir döneminde tekrarlamaktadır.

Gebelikte Bel Fıtığı Tanısı Nasıl Konur? MRG Çektirmek Riskli midir?

Gebelikte bel fıtığı tanısı hastanın nörolojik muayenesi ve spinal (lomber=bel) MRG ile konabilir. Gebelik boyunca MR çekilmesi için yapılan bilimsel çalışmalarda risk görülmemiştir.

Hamilelikte Bel Fıtığı Nasıl Tedavi Edilir? Ameliyat Olmanın Riski Var mıdır?

Gebe kadınlarda bel ağrısına yaklaşım ve tedavi gebe olmayanlarla benzerlik gösterir. Gebeliği boyunca sadece bel ve bacak ağrısı olan gebelerde cerrahi tedavi endikasyonu yoktur. Şiddetli siyataljisi olan ve sinir kökü basısı tespit edilen gebelerde epidural (omurilik çevresine) steroid enjenksiyonu tercih edilebilir. Steroid olarak sıklıkla metil-prednizolon kullanılmaktadır. Steroid enjeksiyonu sinir kökündeki bası sonucu oluşan ödemi azaltır. Muayenede bir sinir kökü tutuluşunu veya kauda ekuina sendromunu düşündürecek bulgular yoksa önce yatak istirahati, ilaçlar, aktivite şeklini değiştirmek, egzersiz, fizik tedavi yöntemleri denenmelidir.   Gebelikte mutlak cerrahi tedavi endikasyonu kauda equina lifleri (omurilik lifleri) basısına bağlı oluşan ani ve şiddetli gelişen kauda equina snd (idrar kaçırma, ayakta motor güç kaybı, anal bölgede uyuşukluk) ve bacakta ayakta oluşan motor güç kaybıdır. Bu olgularda ilk 48 saat içinde yapılacak cerrahi müdahale ile şikayetlerde dramatik bir iyileşme görülmektedir.

Gebelikte Bel Fıtığı Hastası Ameliyat Edilmeli midir? Gebelikte İlaç Kullanımı Nasıldır?

Gebelikte her bel fıtığı olan hasta ameliyat edilmez. Gebelerde bacakta ve ayakta belirgin bir kas gücü kaybı yoksa yatak istirahati ve beli koruyacak uygulamalar (eğilmemek, ağır kaldırmamak vs.) önerilir. Ağrı kesiciler seçilerek ağrısı fazla olan gebelere verilebilir. Parasetamoller gebelikte kullanılabilecek A (en güvenilir ilaçlar, gebelerde zararlı etkisi saptanmamıştır) kategorisinde olan ilaçlardır. Ağrı kesici amaçlı gebede ilaç kullanımı sırasında öncelikle aspirinin kullanılmaması gerektiği hatırlanmalıdır. Nonsteroid antiinflamatuar (NSAi) adı verilen grupta bir takım ağrı kesiciler bulunmaktadır.  

Gebelikte en sık ibuprofen ve naproksen kullanılmaktadır.

Bu ilaçlar gebeliğin 1. ve 2. trimestırında B (hayvanlarda yapılan çalışmalarda fetusa risk yoktur ancak insanlarda çalışma yapılmamıştır veya hayvanlarda olumsuz etki saptanırken insanlarda yapılan çalışmalarda risk bulunmamıştır), son trimestırda ise D (ilacın fetüs üzerinde zararlı etkisi kanıtlanmıştır) kategorisindedir. Gebede ciddi, yaşamsal bir sorun var ve şiddetli ağrı varsa alternatif yoksa bu ilaçların yanında narkotik analjezikler de kullanılabilir. İlaç kullanımı konusunda anne adayı doktorunun önerileri doğrultusunda hareket etmelidir.

Gebeliğin Her Döneminde Bel Fıtığı Operasyonu Yapılabilir mi? Riskler Nelerdir?

Gebelik sırasında bel fıtığının neden olduğu kauda equina sendromu veya ciddi/ilerleyici kas gücü kaybı gebelik esnasında da başarılı bir şekilde tanınabilir ve gebeliğin herhangi bir döneminde ameliyat edilebilir.

Modern obstetrik çalışmalara göre gebe kadında acil cerrahi, gestasyonun herhangi bir safhasında yapılabilir. Yapılan çalışmalar gebeliğin hiçbir safhasında MR için, epidural veya genel anestezi uygulamak için veya cerrahi girişim için kontrendikasyon olmadığını göstermektedir. Birinci trimestır ve ikinci trimestırın erken dönemlerinde, uterusa minimal bası ile prone (yüzüstü) pozisyonda, üçüncü trimestırda gebe sol yanı üstüne yatırılarak cerrahi tedavi uygulanabilir.

*Hamilelikte En Sık Yaşanan 5 Şikâyet!