Yenidoğan Bebeği Emziğe Alıştırma Yöntemleri

Yeni doğan bebeği emziğe alıştırma yöntemlerinin anne ve baba tarafından iyi bilinmesinin yanında bebeklerde gelişecek emzik bağımlığının nasıl önüne geçileceğinin de bilinmesi önem teşkil eder.

• 31 Temmuz 2025 yayımlanmıştır.
• Merve Melis tarafından yazılmıştır.

Yenidoğan bebeklerde çok kuvvetli emme refleksi olmasından dolayı emme eylemine daha anne karnındayken başlarlar. Çoğu zaman bebeğin uzun süre uyumasını sağlayan, çoğu zaman da annelerin kurtarıcısı olan emziğe (yalancı meme) başlamak tamamen annenin vereceği kararla olmalıdır. Bu kararı vermeden önce emzik kullanımının yararlarını ve olası zararlarını bilmenizde fayda var. Peki, yenidoğan bebeği emziğe alıştırma yöntemleri neler, doğru emzik nasıl seçilir, emzik bağlılığı nasıl önlenir? Detayları aşağıdaki yazımızda bulabilirsiniz.

Bebeğiniz Emme İsteği İçindeyse

Bebeğiniz, doğumdan sonra emzirmeye başladığınız andan itibaren iki emzirme arsasında sürekli mızmızlanıyorsa ve tok olmasına karşın emme isteği devam ediyorsa emzik kullanımına başlayabilirsiniz. İlk defa emzik kullanmaya başlayacaksanız, yenidoğan bebekler için uygun olan emzikleri tercih edebilirsiniz.

Emziğe Alıştırırken Bilinen Yanlışlar

Halk arasında bebeği emziğe alıştırmak için bilinen yöntemlerden çoğu uzmanlar tarafından yanlış bulunuyor. Bebekleri emziğe alıştırma sürecinde emziğin bal, pekmez vs. gibi tatlılara batırılması yanlıştır. Bal ya da pekmeze batırılan veya yere düştükten sonra erişkinin ağzında temizlenerek bebeğe verilen emziklerin bebeğin ileri yaşlarda diş problemleri yaşamasına ve bebeğin ağzında mikroorganizmaların oluşmasına neden olması kaçınılmazdır.

Ağız Yapısına Uygun Emzik Kullanılmalı

Bebeğinizi emziğe alıştırırken dikkat edeceğiniz diğer bir konu da vereceğiniz emzik şekillerinin ağız ve diş sağlığını olumsuz yönde etkilememesidir. Uzmanlar, emzik seçiminde bebeklerin ağız ve damak yapısını bozmayacak, ortodonti emziklerin tercih edilmesini tavsiye etmektedirler.

Emzik Seçimi Nasıl Olmalı?

Bebeğiniz için emzik seçerken dikkat etmeniz gerekenler;

• Emziğin boyu,
• Hava akımı sağlayan deliği,
• Emziğin yapıldığı maddedir.

Emziğin boyu;

Piyasadaki emzikler genellikle 0-6 aylık bebekler ve daha büyük olanlar için 2 şekilde kategorize ediliyor. Bebeğinizin yaş grubu hangisine uygunsa o büyüklükte olan emziği tercih etmelisiniz.

Hava akımı sağlayan deliği;

Emzik alırken emziğin hava akımı sağlayan deliği olduğuna dikkat etmelisiniz. Aksi takdirde bebeğin tükürüğü emzik ile cilt arasında kalarak çeşitli cilt tahrişlerine neden olabilir.

Emziğin yapıldığı madde;

Seçeceğiniz emziğin kauçuk gibi doğal bir maddeden yapıldığına özen göstermelisiniz. Diğer emzikler, içinde sağlık açısından zararlı maddeler barındırılabiliyor.

*Emzik tercihinizde bir diğer dikkat etmeniz gereken nokta ise emziğin damaklı veya damaksız oluşudur. 1 yaşından küçük bebekler için damaksız, 1 yaşından büyük bebekler için damaklı emzikler tercih edebilirsiniz.

Emzik Düşkünlüğü

Bebeklerini emziğe alışmak isteyen annelerin tedirgin oldukları en önemli konulardan birisi de beğenin emziğe alışmasından sonra emziğe olan düşkünlükleridir. Emziğe tutku ile bağlanan bebekleri bu alışkanlıklarından vazgeçirmek de başlı başına bir mücadele gerektirebilmektedir. Aslında bebekler için başlangıçta ağızlarına tutuşturulan kauçuk / silikon parçanın daha sonra kendisini rahatlatan ve haz veren bu nesneye bağlanmak normal bir davranıştır. Bunun nedeni ise, bebeklerin 0-1 yaş arasında bebeklik dönemini kapsayan oral dönemde, temel haz kaynağının emme duyusu olmasıdır. Emziği bağımlığa dönüştüren hatalı davranış ise, anne babaların bebek her sıkıntı yaşadığında emzik verme eğilimlerinde olmalarıdır.    

Emziğin Bağlılık Olmasını Nasıl Önlerim

Bebeğinizi yalancı memeye (emzik) alıştırırken önceden bilmeniz gereken konular vardır. Bu konuların başında bebeğin emziğe olan bağımlılığı gelir. Gereğinden fazla amacını aşan bir biçimde emzik kullanımı zamanla bebeği emziğe bağımlı hale getirir. Emzik kullanımı kontrollü yapıldığı takdirde bağımlılık ihtimali en aza indirgenmiş olur. Her ağladığında emzik verilen bebek, yaşayacağı sorunlara emziksiz dayanabilme yolunda şansını da kaybetmiş olur.   Bebeklerde Nesne Bağımlılığı İle İlgili Detaylı Bilgi İçin Tıklayın  

Emzik Verme Sıklığını Azaltın

Bebeklerde emzik bağımlığının önüne geçmek için, başlangıçta sık olan emzik kullanımını bebek büyütüldükçe daha seyrek kullanma yoluna gidilmelidir. Örneğin, 3. ayını doldurmuş bebeklerin, bedenin içinden veya dışarıdan gelen uyarılarla baş etme konusunda daha yetenekli olmaları, onların emzikle rahatlama ihtiyaçlarını azaltır. Bu dönemlerde bebeğin her huzursuzluğunda emzik verilmemesi emzik bağımlılığının önüne geçecek yöntemlerden birisidir.     

Emziği Aniden Bıraktırmayın

Emziğe alışkın olan bebeğinizin önce ona olan tutkunluğunu sağlayıp daha sonra aniden emziği bıraktırmaya çalışmak yapılan hataların başında gelir. Bu şekildeki davranışlar bebeği olumsuz etkiler ve hem anneyi hem de beğeni yıpratır. Emzik alışkanlığını bıraktırmanın en iyi yolu emzik kullanımını azaltarak bıraktırma yoluna gitmektir.

“Bebeklerin Yüzde 85'i Emzik Kullanıyor”

Bebeklerde emzik kullanımıyla ilgili yapılan araştırmalarda, yaklaşık olarak yüzde 85 bebeğin ilk aylardan başlayarak emzik kullandığı belirtiliyor. Annelere emzik kullanımı için yapılan anketlerde bebeklerde emzik kullanımının normal bir davranış olarak görüldüğü saptanmıştır. Bu araştırmalar sonucunda emzik kullanımının sıklıkla görüldüğü bebeklerin anne sütünü kısa bir süre aldıkları tespit edilmiştir.

Emzik Kullanımının Olumsuz Sonuçları

Bebeklerde emzik kullanımının olumsuz sonuçlarıyla ilgili 450 anne-bebek ikilisinde yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre;

• Bebekleri için emzik kullanmayı tercih eden annelerden bazıları ya anne sütünü vermeyi kesmiş ya da iki emzirme arasındaki süreyi uzatmışlardır.
• İlk başlardan itibaren emzik kullanan bebeklerde, kullanmayan bebeklere oranla 4 kez daha erken anne sütü bıraktıkları görülmüştür.
• Bazı annelerin bebeklerini emzirmekten utandığı ve ağlama sesinden rahatsız oldukları için emzik vermeyi tercih ettikleri belirtmişlerdir.
• Yapılan araştırma sonucunda emzik kullanan bebeklerde büyüme geriliğinin saptandığı yöndedir.
• Bebeğini emzirmekten rahatsız olan annelerde bebeği emziğe alıştırmada anne sütünün kesilmesinde etkili olduğu görülürken, emzirmekten rahatsız olmayan annelerde emzirme süresine etki etmediği görülmüştür.

Emziğin Sağladığı Faydalar

Emziğin bebeğin gelişi açısından pek çok zararı olsa da bunun yanında anne ve bebeğe sağladığı faydalar da mevcuttur. Bu faydalar ise şöyle;

• Emme eylemi bebek için başlı başına bir memnuniyet kaynağıdır. Bunun nedeni ise, doğumu izleyen haftalarda bebeğin en güçlü refleksi olmasıdır.
• Bebek emzik sayesinde üzerinde bulunan gerilimi atar, böylece sakinleşir ve uykuya daha kolay dalar.
• Emzik kullandırılmayan bebekler, bir süre sonra parmak emmeye başlayabiliyorlar. Buna rağmen bebeği emzikten vazgeçirmenin onun parmağını emmesinden vazgeçirmekten daha kolay olduğu belirtiliyor.
• Bazı uzmanlar, emziklerin, bebeklerin elleriyle bazı beceriler geliştirmesinde yardımcı olduğunu ileri sürüyorlar. Emziği ağızlarından düşüren bebekler onu bulmak için beşik veya yataklarının çevresini yoklamaları ve emziği yeniden ağızlarına sokmaya çalışmalarının buna yol açtığını belirtiyorlar.

Emzik Seçerken Bunlara Dikkat Edilmeli

Yeni doğan bebeğinizin emzik alışkanlığı edinmesini isteyen anneler bebeklerine verecekleri emziklerin seçiminde dikkatli olmaları gerekiyor. Bebeğin sağlığı açısından önem taşıyan emzik seçiminde şu konulara dikkat edilmesi gerekiyor.

• Kullanacağınız bütün emziklerin onaylanmış güvenlik standartlarına uygun olmalıdır.
• Alacağınız emziklerin etiketinde standartları açıkça ve net olarak belirtilmesi gerekmektedir.
• Emziğin ağız kısmında havalandırma delikleri bulunması, bebeğin burnunun tıkalı olması veya daha büyük bir bebeğin emziği tamamıyla ağzına alması durumunda son derece önemlidir.
• Emzikler biraz olsun bile yıpransa bunları hemen atmanız gerekir.
• Çok küçük bebeklerin boyunlarına emzikler asılmamalıdır: Bu, emzik kordonunun bebeğin boğazına dolanarak boğulmasına neden olabilir.
• Yeni doğmuş bebeğinize vereceğiniz emziğinin, tıpkı biberon memeleri gibi, kaynatılarak mikroptan arındırılması gerekmektedir.
• Biberonların mikroptan arındırılması için kullandığınız yöntemleri, emzikler içinde kullanabilirsiniz.
• Bebeğiniz parmaklarını -ve başka nesneleri- sürekli ağzına soktuğu döneme geldiğinde, artık emzikleri mikroptan arındırmaya gerek kalmasa da emziği yere düşünce, emziği bebeğe vermeden önce mutlaka iyice yıkamak gerekmektedir.
• Kullanılmayan emzikleri hep aynı kabın içinde tutun. Bu emziğin hem temiz kalmalarını sağlar, hem de bebeğiniz emzik isteyip ağlamaya başladığında panikten emziğini nereye koyduğunuzu bulamayıp dört bir yana koşuşturmanızı önler.