Nasıl Bir Ebeveynsiniz?

Çocuğunuza nasıl bir aile ortamı kurduğunuz onların tüm gelişimini etkiler. Sıcak, sevgi dolu bir ortamda yetişen çocuk kendine güvenir, kurallarla boğulan çocuk ise özgüvensiz olabilir.

• 31 Temmuz 2025 yayımlanmıştır.
• ALIKEMAL tarafından yazılmıştır.

Nasıl Bir Ebeveynsiniz?

Çocuğunuza sıcak, sevgi dolu bir ortam mı sunuyorsunuz yoksa yaşamın zorluklarına hazırlanması için katı kurallar mı? Siz ona nasıl davranırsanız, çocuğunuz dünyanın geri kalanının da öyle davranacağını zanneder. Anne baba olarak bazen iyi niyetle yaptığınız bir davranışın aslında hiç istemediğiniz sonuçlara neden olduğunu görürsünüz. Unutmayın, her çocuk için anne ve babası tüm dünyayı temsil eder. Siz ona nasıl davranırsanız, dünyanın geri kalanının da kendisine o şekilde davranacağını düşünür. PDR Uzmanı Kübra Karakaş, farklı ebeveyn tiplerinin çocukların yetişkinliklerini etkilediğini ve kişiliğini belirlediğini söylüyor. Bu nedenle ebeveynlere ait bilimsel bir sınıflandırma, kendi tarzımızı anlamamıza yardımcı olabilir.

AŞIRI KORUYUCU ANNE BABA

Bu tutumu sergileyen anne babalarda çocuğa karşı sevgi aşırıdır ve disiplin yok denecek kadar azdır ve çocuk aşırı özgür bırakılır. Bu ortamda gelişen çocuk ise bir süre sonra anne babalarını denetim altına alırlar. Kurallara ve eleştiriye açık olmayan çocuklar, okuldaki eğitim ortamına ve arkadaş çevrelerine uyum sağlamakta zorluk çekebilirler. Bencil, sorumsuz, kırılgan, her dediğinin anında olmasını isteyen, sabırsız, şımarık ve anti-sosyal olmaları muhtemeldir.

MÜKEMMELİYETÇİ ANNE BABA

Bu ailelerde ise aşırı sevgi ve sıkı disiplin tutumları gözlenir. Çocuğa karşı fazla korucuyu davranılırken diğer yandan çocuktan yaşının üzerinde olgun davranışlar beklenir. Ayrıca aileler her konuda büyük başarı talep ederler. Çocuklarının kendi tercih ve davranışları, ebeveynleri tarafından desteklenmez. Kaldı ki çocuk kendi arkadaş grubunu bile oluşturamaz. Bu ortamda yetişen çocuklar genellikle kendilerine güvensiz, yanlış yapmaktan korkan bir birey olurlar.

OTORİTER ve REDDEDİCİ ANNE BABA

Ailede çocuğa karşı sevgi ve şefkat yoktur; aksine aile ortamına korku hakimdir. Çocuk katı bir disiplin anlayışı ve baskıcı tutum içinde anne babanın kurallarını yerine getirme çabasındadır. Aile içinde ‘ceza’ mekanizması işler. Sürekli eleştirilmek ve onay alma duygusu içinde olduklarından özgüvenleri çok azdır. İnsan ilişkilerinde başarısız ve tutarsız kişilik gelişimine sahip olabilirler.

İLGİSİZ VE KAYITSIZ ANNE BABA

Bu gruptaki anne babalar genellikle hoşgörü ile boş vermeyi birbirine karıştırırlar. Çocuklarına karşı ilgisiz olurlar. Bu ortamda yetişen çocuksa özgüven eksikliğine sahip olur. Hem hayattan hem de kendilerinden bir beklentileri olmayacaktır. Anne ve babayı rol model alamayacağı için kendilerine dışarıdan bir rol model seçerler. Bu seçim olumsuz bir model olabilir. Zararlı alışkanlıklar edinebilirler.

TUTARSIZ ANNE BABA

Bu ailelerde çocuğun yaptığı bir davranış, genellikle anne babanın o anki psikolojik durumu ile ilişkilidir. Ebeveynlerin tutarsız davranışları, çocukları olumsuz yönde etkileyebilir. Anne ve baba mutlaka aynı görüşte birleşmeli, birbirlerinden farklı kararlar almamalılar. Bu yapıda büyüyen çocuk ne zaman, nerede, ne yapacağını bilemez.

OLUMLU ve SAĞLIKLI AİLE

Sevgi, saygı, huzur, güven ve şeffaflık olan ailede anne baba davranışları ile çocukları için iyi birer model olmanın yanı sıra aynı zamanda rehberdir. Yani bu tarz ebeveynler çocuğa yol gösterir ancak alacağı kararlar konusunda onu serbest bırakırlar. Problemlere anne baba ile birlikte çözüm arayarak zamanla bu becerisini geliştiren çocuk, seçimlerinin sonuçlarına da kendisi katlanır. Aile içinde belirlenen kuralların mantıklı bir açıklaması yapılır ve sınırlar herkes için ve hep birlikte belirlenir. Çocuk sınırlar içinde özgürdür. Her konuda çocuğun düşünce ve fikirleri dinlenir. Böylelikle çocuk, kendine ve çevresine saygılı, sınırları bilen, aktif, fikirlerini rahatlıkla söyleyebilen, dengeli, sorumluluk duygusu gelişmiş, hoşgörülü, arkadaş canlısı ve mutlu bir birey olarak gelişir.